Aswoensdag 2019
Goede medebroeders en medezusters,
De eerste voorzichtige lentedagen hebben we reeds mogen beleven. De eerste prille tekenen van ‘nieuw leven’. Nieuw leven in de natuur, maar ook bij ons mensen. Die eerste zonnestralen op je gezicht voelen … het doet zo’n deugd. Zeker wanneer zich boven onze samenleving soms toch ook donkere wolken aftekenen. Ik denk dan aan het moeizame worstelen van onze Europese gemeenschap. Ik denk aan de steeds weer onberekenbare invallen van de Amerikaanse president…wat zal het met Congo worden na toch een heel eigenaardige uitkomst van de verkiezingen daar. Mijn gedachten gaan naar de vele haarden van oorlog en geweld die maar blijven bestaan.
Maar ik kan niet anders dan constateren dat ook in onze kerkgemeenschap de rust zeker niet is weergekeerd. We kraken, meer dan ooit zelfs, onder het schandaal van het seksueel misbruik binnen de Kerk. We moeten erkennen dat wat we zelfs niet voor mogelijk hebben gehouden toch is gebeurd. Het raakt me sterker dan ik voor mezelf wil toegeven! Ieder van ons heeft er zijn/haar eigen bedenkingen en emoties bij … Het Vaticaanse topoverleg rond sexueel misbruik is nog maar net voorbij. De commentaren zijn overal te lezen. Ik ga er geen nieuwe aan toe voegen. Het is gewoon de achtergrond waartegen we de voorbereidingstijd op Pasen, de vastentijd, binnen stappen.
Wanneer ik naar de lezingen kijk van Aswoensdag dan is het heel duidelijk: ze zijn een luide oproep tot bekering! “ Keer u om naar Mij met heel uw hart” (Joël 2,12). Of Paulus in de tweede brief aan de Korintiërs: “Wij smeken u in Christus’ naam: laat u met God verzoenen” (2 Kor 5, 20). In het Evangelie van die dag zegt Jezus onomwonden: wanneer je dit doet, dan zal de Vader die in het verborgene ziet, het je lonen (Mt 6, 18).
Niet alle dagen van het jaar moeten boete- of vastendagen zijn. Echt niet. Toch is het heel deugddoend om ook vandaag aan te sluiten bij die heel oude traditie van vasten, boete, aalmoes en gebed. We vinden deze traditie niet enkel bij christenen, maar ook in de andere grote religies. Mag ik dan toch een warme oproep doen om ons heel bewust in die traditie in te schakelen? Zonder overdrijven, want niet de prestatie telt, wel de intentie van het hart. Jezus is daarover heel duidelijk in het evangelie van Matteüs: doe het niet om bij de mensen rondom je op te vallen. Dit is gewoon schijnheilig. Doe het onopvallend, doe het voor God zelf.
Een heel mooi teken van die gezindheid tot bekering is het ontvangen van het askruisje. Weet je dat heel vroeger met as gewassen werd? As heeft de kracht om te reinigen. En het afbranden van de stoppels op het veld maakt de grond opnieuw vruchtbaar. Zo werd as op het hoofd van zondaars gestrooid: as reinigt en geeft kracht tot nieuw leven.
Maar vooraleer wij het hoofd buigen om er as over gestrooid te krijgen (of getekend te worden met een askruis) hebben we geluisterd naar het woord van God: over bekering en bescheidenheid. Dit doet me denken aan één van de liedteksten van Huub Oosterhuis. Lees je even mee …
De wijze woorden en het groot vertoon
de goede sier van goede werken
de ijdelheden op hun pauwentroon
de luchtkastelen van de sterken
al wat hoog staat aangeschreven
zal Gods woord niet overleven
hij wiens kracht in onze zwakheid woont
beschaamt de ogen van de sterken.
Zijn woord wil deze wereld omgekeerd:
dat lachen zullen zij die wenen
dat wonen zal wie hier geen woonplaats heeft
dat dorst en honger zijn verdreven
de onvruchtbare zal vruchtbaar zijn
die geen vader was zal vader zijn
mensen zullen andere mensen zijn
de bierkaai wordt een stad van vrede
Wie denken durft dat deze droom het houdt
een vlam die kwijnt maar niet zal doven
wie zich aan deze dwaasheid toevertrouwt
al komt de onderste steen boven:
die zal kreunen onder zorgen
die zal vechten in’t verborgen
die zal waken tot de morgen dauwt
hij zal zijn ogen niet geloven.
Ik blijf dit een schitterend gedicht vinden. Een tekst die me steeds weer kan beroeren. Een tekst ook die beklijft en me niet loslaat.
Zijn wij bereid ons helemaal “aan de dwaasheid van Gods woord” te geven? Zijn wij degenen die “waken tot de morgen dauwt” ?
Goede broeders en zusters, is het vermetel wanneer ik met deze overweging durf aan te sluiten bij de oproep van paus Franciscus in zijn encycliek “Laudato si” (blz 135): “De mens kan opnieuw kiezen voor het goede en zichzelf verbeteren”.
Jongeren dagen ons uit, komen voortdurend op de straat en pleiten om aandacht voor het klimaat. Klimaat … het is zoveel meer dan alleen de bekommerdheid om de natuur, het milieu. Eigenlijk gaat het om een hele nieuwe levenshouding. Het gaat om het klimaat van omgaan met elkaar als mensen. Het gaat om de wijze waarop wij het klimaat en de schepping al dan niet respecteren. Het heeft te maken met ons economisch, sociaal en politiek denken en handelen. Het heeft te maken met ons geloof: het gaat om de bekering tot de echte ware contemplatieve levenshouding. Die bekering is veel omvattender dan nagaan of we voldoen aan de normen, regels en gebaande verwachtingen. Het gaat om een ingrijpender proces dan “redden wat te redden valt”. Overleven is geen optie. Het Evangelie spreekt van ‘leven’ en wel leven in overvloed!
In zijn conferentie, uitgesproken tijdens het Definitorio Straordinario te Goa-India – februari 2019, zegde P.Generaal Saverio Cannistrà OCD o.a. dit “we moeten focussen op de echte problemen: het probleem van vernieuwing, dit is ons toevertrouwen aan het verstaan en beleven van ons charisma binnen de veranderde antropologische context van onze tijd … doen we dat niet, dan verliezen we het perspectief op toekomst, dan worden we een stukje van een voorbije geschiedenis”.
Laten we ons dan bestrooien met de as van de reiniging en van vruchtbaarheid. Het zal voor elke broeder, voor elke zuster … voor elke gemeenschap als de tocht van Abraham zijn: een wegtrekken uit onze comfortzone en ons enkel toevertrouwen aan God die met ons gaat. Overdag zichtbaar door het teken van de wolk en ’s nachts in de vuurzuil. Laten we ons daarbij geen illusies maken. Juan a Cruce zegt ons onomwonden: die weg gaan is een loutering, voert langs donkerte vooraleer het liefdevuur opvlamt. Dit kan beangstigend zijn bij momenten. Niet erg, zegt Teresa de Jesus ons: hou je dicht bij Jezus en alles komt goed.
Aswoensdag 2019 … een keerpunt ? Het begin van een avontuur. Een avontuur dat we samen aandurven en waarbij we elkaar tot steun en bemoediging willen zijn?
Ik hoop het van harte en wens dat we allen daartoe de moed kunnen opbrengen. Want wie wil er nou dat saaie stukje van een voorbije geschiedenis zijn wanneer het avontuur lokt …
Broederlijk,
P.Paul De Bois OCD
Provinciaal Vlaamse Karmel
Download of print deze overweging als pdf