Homilie

“Weest heilig”, zo begon de eerste lezing uit het boek Leviticus. “Bemin uw vijanden, bidt voor wie je achtervolgen, weest volmaakt zoals uw Vader in de hemel volmaakt is”, zegt Jezus dan weer in het Matteüs evangelie.

Na de roeping van de eerste leerlingen, beluisteren we vandaag de Bergrede van Jezus. Het betekent een ‘statement’ bij het begin van zijn openbaar leven. Jezus laat ons daarin delen in zijn visie, in de lijn van wat geschreven staat in het bijbelse boek “De Wijsheid van Jezus Sirach”

Vandaag zegt Jezus in het evangelie: “Gij zijt het licht der wereld.” En ook:” Zo moet ook uw licht stralen voor het oog van de mensen, opdat zij uw goede werken zien en uw Vader verheerlijken die in de hemel is”.

Heel zachtjes beginnen de dagen te lengen. Het licht groeit en dat is zichtbaar voor wie er op let. Uitkijken naar dat licht, is ook een accent van ons christelijk leven en van het engagement waarvoor we dagelijks kiezen …

Met dit stukje uit de Bergrede kunnen we het hele evangelie samenvatten. Met korte maar krachtige zinnen maakt Jezus ons duidelijk waar het in ons leven op aan komt en waar wij bijzondere aandacht voor moeten hebben in onze gemeenschappen.

Wij zijn hier samen als mensen die geloven in Jezus of zoals Paulus zegt: als ‘mensen die de naam van de Heer aanroepen’. De Naam van de Heer aanroepen is Hem erkennen als God. Hem erkennen als God is dan Hem aanvaarden als de Meester van ons leven, als het centrum van de wereld en van de geschiedenis.

Als Jezus in de rij van de zondaars aanschuift om zich te laten dopen door Johannes dan heeft dit een diepe betekenis.

Nergens noemt Jezus zichzelf ‘Koning’. Enkel wanneer Hij tegenover Pilatus staat zegt Hij: “Koning ben Ik” … maar voegt daar direct aan toe “Maar mijn koninkrijk is niet van deze wereld”.

Naar het einde van het kerkelijk jaar krijgen we altijd lezingen uit de bijbel die eerder angstaanjagend zijn. Het is toch de moeite waard om te gaan zoeken welke boodschap hier achter steekt.

Onze verrijzenis vloeit voort uit Gods trouw en is pure genade. De levende God laat de mensen met wie Hij een verbond gesloten heeft dus niet achter in de dood.

Geloven heeft niet met angst te maken, maar met hoop. De hoop op een leven dat steeds meer verbonden geraakt met Jezus Christus en dat ook over de dood heen.

Vandaag en morgen staan we stil bij een grote werkelijkheid die buiten onze gewone waarneming staat. Waar zijn zij gebleven, onze lieve doden?

Hij ziet ons vooral met onze verlangens een goed mens te zijn. Dat is het geheim van Gods liefde en het verlangen van zijn hart om bij ons te zijn en het leven met ons te delen.

“Jullie zullen mijn getuigen zijn”. Ik ga je nu zelfs een beetje uitdagen en Jezus die woorden rechtstreeks tot jou laten richten: “Jij zult mijn getuige zijn”. Voel je het verschil?

We leven in een tijd met de dreiging van een escalerende oorlog, met angst voor tekort … Met de vraag: wat kunnen wij doen om ons leven in deze omstandigheden veilig te stellen. Jezus antwoordt: bid, bid altijd en geef dat nooit op.

Slechts acht keer wordt Jezus dus bij naam aangesproken. Vandaag zijn dat melaatsen. In Jezus’ tijd waren dat levende doden. De ziekte was – en is – besmettelijk en werd gezien als een straf van God. Om dat alles werden ze uit de gemeenschap gestoten.

“Geef ons meer geloof”. Schenk ons meer geloof, dit is geen vraag om het geloofsboek dikker te maken en er meer geloofspunten in te steken. Het is de vraag om vertrouwen, dat dit mag groeien en blijven.

Spreken over arm en rijk is delicaat. Wie is arm, wie is rijk? Geestelijk, materieel? Waarom is iemand arm, waarom is iemand rijk? Vanwaar de kloof tussen beide? Wat maakt die kloof groter of kleiner? Niet gemakkelijk om daar een moreel oordeel over te vellen.

De parabel die Jezus in het evangelie van vandaag vertelt klinkt een beetje ongewoon in onze oren. Het verhaal van de parabel is toch wel bedenkelijk want heel duidelijk wordt met eerlijkheid een loopje genomen.

Hoe kijk jij tegen deze parabels aan? Daarin wordt de betrokken persoon telkens enorm sterk aangegrepen door wat gebeurt. Het ‘verliezen’ doet pijn en men heeft er alles voor over om dit verlies te herstellen.

Maar dat wil niet zeggen dat het leven eenvoudig wordt, dat we gespaard blijven van zorgen, van tegenslag en van lijden. Jezus weet dat ook en daarom zegt Hij: “Neem uw kruis op en volg Mij”.

In het evangelie van Lucas wordt er veel getafeld. Jezus doet daar aan mee. Hij krijgt daardoor zelfs een bijnaam: ‘kijk, die gulzigaard en wijndrinker, die vriend van tollenaars en zondaars.’

De parabel van de gesloten deur
Altijd hebben mensen elkaar opgedeeld in goeden en slechten, in sterken en zwakken, in heersers en onderdanen.

Want van God houden, betekent dat je aanvaardt wat God verlangt, en dat is dat je liefde brengt, dat je zoekt naar vrede en gerechtigheid, en streeft naar barmhartigheid en vergeving.

‘Het geloof is een vaste grond van wat wij hopen, het overtuigt ons van de werkelijkheid van onzichtbare dingen.’
Ieder van ons weet welke sterke rol hoop speelt in je leven …

Zoals zo dikwijls horen we in de lezingen dingen die direct op ons leven van toepassing zijn. Het begint al in de eerste lezing. ‘IJdelheid der ijdelheden, en alles is ijdelheid.’, zegt Prediker, en scherper kan je het wellicht niet stellen.

De leerlingen hebben gezien dat Jezus veel bad en hoe Hij bad. En ze zagen ook de vruchten van dat gebed. Zo willen ze ook bidden, en vandaar de vraag van de leerling: “Heer, leer ons bidden”.

Thomas van Aquino (dertiende eeuw) schreef ooit: “Slechts één ding is noodzakelijk: naar God gericht staan.” Hier krijgen we een mooi antwoord op de vraag: “waarover gaat dat ene ding?” Het zet ons goed op weg naar meer klaarheid.

De weg kan lang zijn, de weg tussen ons hoofd en ons hart. Met ons hoofd kunnen wij weten wat God vraagt, wat zijn geboden zijn. Maar met ons hoofd zijn we ook vindingrijk om uitvluchten te zoeken, achterpoortjes te vinden om niet te moeten doen waar we tegen op zien.

Bij de evangelist Lucas is dit op-weg-zijn een geliefd thema. Hij schetst Jezus als een reiziger, die geen vaste stek heeft om te rusten. Zijn twaalf apostelen stuurt hij ook uit, op weg … Die verkondiging van de boodschap van het Rijk Gods brengt vrede en vreugde.

“Zie het Hart dat de mensen zozeer heeft liefgehad!” Deze woorden sprak Jezus aan de visitatiezuster Marguerite Marie Alacoque, wanneer Hij haar de diepten openbaarde die te vinden zijn in Zijn Heilig Hart.