Homilie

De veertigdagentijd die wij woensdag beginnen is een tijd bij uitstek om Woorden van God te overwegen en om te vasten in het spreken van nutteloze of kwetsende woorden. Moge, in deze tijd van oorlog, ons hart, ons denken, ons spreken en doen, ontwapenend zijn, vrede stichtend.

Ook vandaag strijkt wat we samen beluisterden tegen de haren in. Wat Jezus hier vertelt vind ik persoonlijk moeilijk. … Dit stukje kreeg in de Bijbel een tussentitel: ‘Bemint uw vijanden’. Ik stel me dan de vraag: wie is mijn vijand? Wat is vijandschap?

Het evangeliefragment dat we zo pas beluisteren is één van die teksten waar we niet altijd raad mee weten. Armen en treurenden worden gefeliciteerd, rijken krijgen harde woorden te horen. Dat is het omgekeerde van wat wij dagelijks meemaken.

Als christen word je regelmatig uitgenodigd te beseffen dat je zondaar bent. Zo bid je bv in het Weesgegroet: “Maria, bid voor ons, arme zondaars”. Zonde is een verstoring in je relatie met God.

Woensdag is het weer lichtmis, de opdracht van de Heer in de tempel. De bejaarde Simeon zal zijn profetie laten horen over het kleine Kind: ‘Dit Kind zal een teken van tegenspraak zijn. Het zal openbaren wat er in de harten omgaat’.

Paus Franciscus heeft de derde zondag door het jaar uitgeroepen tot de ‘Zondag van het Woord van God’. De dag wil de viering, bezinning en studie van de Heilige Schrift bevorderen.

Het is een prachtig verhaal, over die bruiloft van Kana. Maar waar is de bruid en de bruidegom? Men zou hen graag feliciteren, maar ze schijnen nergens te vinden. Er is wel sprake van veel water – zes kruiken van elk 100 liter, dat is niet niks – en van veel wijn, goede en nog betere.

Jezus gaat naar de Jordaan en gaat tussen de mensen staan om zich te laten dopen. Voor zichzelf heeft Jezus die doop niet nodig. De doop is alleen bestemd voor mensen die zich zondig weten en zich willen bekeren. Toch wil Hij zich door Johannes laten dopen.

Ik zou ons allen willen toewensen dat in dit nieuwe jaar Gods wegen voor ons even wonderbaar zouden zijn als ze dat waren voor de drie Wijzen.

Het is onmogelijk om in het bestek van een homilie recht te doen aan verkondiging van onze hoop op eeuwig leven én tegelijk recht te doen aan een mensenleven van 96 jaar, 78 daarvan als kloosterling en 70 als priester.

Eigenlijk is het een machtig tafereel dat ons vandaag getoond wordt in het evangelie. Jezus staat tegenover Pilatus. … Het is een confrontatie tussen twee werelden: de wereld van duisternis en kwaad, tegenover de wereld van het goede en het licht.

Jezus leert zijn leerlingen daarmee kijken naar de toekomst. Dat doen wij ook vandaag. Hoe moet het verder met de pandemie? Met het klimaat? Met de migratie? Met de kerk? Met het geloof in God? in Jezus?

Vandaag wordt ons verhaald in het evangelie hoe een Schriftgeleerde klaarheid wil hebben in die wirwar van geboden en verboden. En er was reden te over om naar het voornaamste gebod te vragen …

‘Om tot geloof te komen moet je blind zijn!’ Dit is een sterke uitspraak die niet direct te begrijpen is. Het evangelie toont ons dat de blinde Bartimeüs een voorbeeld is voor de leerlingen van Jezus.

We mogen vandaag stilstaan bij deze ene, wonderbare zin uit het evangelie waar Jezus zegt: ‘Ik ben niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen’. Jezus kiest voor de weg van de dienstbaarheid. Hij is dienaar van de Heer en dienaar van de mensen. We kunnen ons de vraag stellen waarom Jezus kiest voor die weg.

Bij de ontmoeting van Jezus met de rijke jongeling is de reactie wel eens: “Is dat wel haalbaar voor ons om zomaar alles te verkopen!” Ja, de vergelijking van de kameel die niet door het oog van de naald kan, is dan wel erg toepasselijk. Maar zo onmogelijk is het niet met die kameel.

Het kan veel tijd kosten vooraleer men iemand echt leert kennen, zo hoorden wij vorige week. Vandaag wordt dit verder doorgetrokken. Voor sommige belangrijke waarheden sluiten wij ons af, bewust of onbewust, omdat ze té confronterend zijn. Wat niet weet, dat niet deert. We laten het niet tot ons doordringen.

Iemand leren kennen gaat niet van vandaag op morgen. Meestal gaan we af op uiterlijkheden, op de sterke en zwakke kanten van iemand die meer in het oog springen. Maar wat iemand ten diepste bezielt, welke beproevingen iemand heeft meegemaakt, wat iemand met zich meedraagt aan verborgen pijn, blijft voor ons een geheim.

De ontmoeting van de doofstomme met Jezus vindt plaats in het hart van een heidense streek, waar men de woorden van Mozes, het verhaal van God met de mensen, de taal van de liefde, nog niet kent.

Waaraan moeten we vasthouden om goed te leven, nu er in onze maatschappij zoveel verandert? Dat kan een vraag zijn vanuit de lezingen van vandaag.

In onze streken is er een tijd geweest waarin geloven in Jezus vrij normaal was. Maar vandaag is dat niet meer zo. Geloof is een zeer persoonlijke keuze geworden. En in feite is geloof dat altijd: we kiezen voor het geloof in een bepaalde God waarvan wij overtuigd zijn dat Hij helemaal recht doet aan ons menszijn.

We zouden het feest van vandaag ook kunnen noemen: het ‘eindelijk thuis’. Het eindpunt van een lange geschiedenis, de vervulling van een eeuwenlang verlangen van God: dat mensen zou beantwoorden aan de bedoeling waartoe zij werden geschapen.