Advent

Paulus schrijft aan zijn christenen in Rome een mooie zin: zoveel is opgetekend voor onze lering opdat wij door de volharding en de vertroosting die wij putten uit de Schrift zouden leven in hoop. En daarmee toont Paulus ons dat hopen meer is dan passief verwachten en uitzien. Het is eerder aan het werk blijven, blijven doen wat moet, op weg blijven, trouw blijven aan de verbondenheden die God jou schenkt. Wij putten volharding en vertroosting uit de Schrift door te kijken naar de grote voorbeelden van mensen die bleven hopen tegen alle hoop in: Abraham, Jakob, Mozes, Judith, Elia, Maria en Johannes de doper.

Mensen menen te weten wat hun verlangen kan vervullen. “Als ik maar dit of dat kan krijgen, ben ik tevreden.” Maar wat ons omringt en beleefd wordt volledig los van God, – dus zonder transparantie naar Hem – , kan nooit onze inwendige honger en dorst stillen.
De kerkleraar Sint-Jan van het Kruis (1542-1591) had veel ervaring op dat punt. Indien je verzadiging zoekt in iets anders dan God, iets anders dan zijn liefde, bewijs je alleen maar dat je je eigen hart niet kent. De mens is geschapen met een vurig verlangen. Je bent voor God geschapen. Hij is je thuis.

De profeet Micha is één van de minder bekende profeten uit de Bijbel. In de eerste lezing vandaag kondigt hij de nieuwe koning aan en zegt: “Zijn oorsprong ligt in lang vervlogen tijden, in de dagen van weleer.” Zoals zo vaak spant de profeet de boog van het verleden naar de toekomst. Dat is wat Bijbelse profeten voortdurend doen. En ook op deze vierde adventszondag horen we een belofte: er zal een nieuwe koning aantreden, iemand die als een herder het volk zal weiden en vreugde zal brengen. Voor het volk van Israël klinkt die boodschap en die belofte als muziek in de oren. Als wij ons vandaag klaarmaken voor het kerstfeest, kijken we ook uit naar wat meer rust en vrede, naar meer rechtvaardigheid …

Ik heb een vraag naar jullie toe. Joeg Johannes de Doper de mensen met zijn woorden misschien schrik aan en angst voor het oordeel van God, die de mensen dan deed vragen: “Oei, wat moeten wij doen?”
Althans, dat is wellicht de eerste indruk, die je krijgt bij enkele van die harde woorden. Vrees kan inderdaad een motief zijn om te doen wat je gevraagd wordt. Vrees dus voor het oordeel, voor de straf, voor vernedering; of vrees om afgewezen, uitgelachen of gepest te worden. Maar wie doet wat geboden wordt, omdat hij bang is, of uit vrees nalaat wat verboden is, hij beleeft aan zijn doen en laten weinig vreugde.

Toen ik vroeger af en toe moest reizen tussen Rijsel en Parijs zag ik indrukwekkende werken aan de gang in verband met de aanleg van de TGV? Heuvels werden afgegraven, dalen gevuld… Een spoorlijn rechttoe rechtaan moest het worden, een perfecte glijbaan zoals dat hoort voor een supersnelle trein. Blijkbaar staat ieder van ons, tijdens de Advent, voor een dergelijk soort grondwerken. “Elk dal moet gevuld en elke berg geslecht worden”, klinkt het bij Jesaja. Is het daarom dat de Heer zo moeilijk bij ons binnenraakt? Omdat we Christus over rotsen en bergen doen klauteren …

Een mens in onze maatschappij die gelooft in God, dat is een wonder, een mens die vanuit dit geloof blijft hopen tegen alle hoop in, is een wonder, een mens die vanuit die hoop blijft groeien in liefde voor elkaar en voor allen is een wonder. Het Joods Christelijk geloof is een wonder, een prachtig avontuur. Het vindt zijn neerslag in de Schrift, een boek vol ervaringen van mensen met God. Het is een boek dat doorheen de eeuwen bijgewerkt, zo fijn geslepen en gepolijst is dat het de mooiste diamanten en edelstenen bevat. …