(Mt. 2,13-15.19-23)
Een veilige haven te bieden aan je kinderen.
Bij dit feest van de Heilige Familie, kunnen we ons de vraag stellen: Was het gezin van Maria, Jozef en Jezus een modelgezin zonder problemen? Waar werd hij geboren? Niet veilig thuis in Nazareth, maar in Bethlehem, in een stal. Want er was nergens plaats voor hen. Zijn ouders werden niet gelukgewenst door hooggeplaatst volk. Maar wel door herders die ergens in de buurt ’s nachts op de kuddes van rijke mensen moesten letten. Ook vreemdelingen kwamen hen bezoeken, wijze mannen van ergens in het oosten.
Toen kwam de dreiging van Herodes, en daarbij valt iets sterk op. Sint-Jozef zoekt veiligheid voor het kind Jezus dat hem is toevertrouwd. Want hij heeft geluisterd naar het verlangen van God. Hij heeft daarbij ook het volste vertrouwen dat God hem niet in de steek zal laten.
Ook wij mogen vanuit ons luisterend gelovig-zijn de zekerheid hebben dat we er in het leven niet alleen voorstaan. Want God inspireert je, als je probeert een veilige haven te bieden aan je kinderen.
In 1921 : invoering Feest van de H. Familie.
De invoering van het feest van de ‘Heilige Familie’ in 1921 markeerde de groeiende aandacht voor de familie. Want vanaf het midden van de negentiende eeuw ontwikkelde een zekere leer over het ‘gezin’.
Toch is het goed om weten dat men geen volledig onderricht over ‘gezin’ en huwelijk in het Nieuwe Testament aantreft. Het blijft bij fragmenten… En het Oude Testament vertelt niet over ‘perfecte gezinnen’, waarin alles harmonieus en ideaal verloopt. De verhalen willen niet in de eerste plaats een ideaal ethisch gezinsleven voorspiegelen. Maar ze schetsen voorbeelden van hoe mensen met hun eigen beperktheid, hun eigen falen, hun teleurstelling en wanhoop kunnen omgaan en hoe ze daarbij God zoeken en vinden.
Je stelt ook vast dat het gezin niet meer hetzelfde is als pakweg twintig, dertig jaar geleden; Daar kunnen we niet omheen. Bovendien is het ook niet altijd de veilige haven is waar ouders en kinderen zich echt thuis kunnen voelen. Het is immers niet gemakkelijk. Er zijn traditionele gezinnen, eenoudergezinnen, nieuw samengestelde gezinnen, gezinnen met twee moeders en gezinnen met twee vaders. Gezinnen waarvan de samenstelling in de loop van de jaren verandert, soms meer dan eens.
Veel gezinnen zijn als het ware ontheemd, net zoals Maria, Jozef en Jezus in het evangelie. In deze maatschappij moeten de gezinnen hun weg zien te vinden. Die weg kan alleen maar die van het respect zijn en de liefde. Respect van de ouders voor de keuzes van hun kinderen, respect van de kinderen voor de keuzes van hun ouders, omgeven met liefde en tederheid ook.
Gelijkwaardigheid tussen de partners.
Bepaalde woorden van Paulus in de eerste lezing blijven daarbij een leidraad. Maar niet alle woorden uit die lezing, zoals bv dat de vrouw onderdanig moet zijn aan haar man. Dat zijn woorden uit de joodse traditie. Ze werden later bijgeschreven in de marge op de oorspronkelijke brief van Paulus, en duidelijk in een ander handschrift. Bijbelgeleerden hebben dit vastgesteld.
Daarom werd deze passage op het 2e Vaticaans Concilie gecorrigeerd in de pastorale constitutie “Gaudium et Spes”. De man wordt niet meer het hoofd van de vrouw genoemd. Nu is er sprake van volledige gelijkwaardigheid en wederzijdsheid tussen de partners, met nadruk op de echtelijke liefde en verantwoord ouderschap. En het gezin wordt aangeduid als een “school van rijke menselijkheid”.
Ik heb het dus hier niet over die woorden uit de eerste lezing, maar wel over deze : “Bekleed u, als Gods heilige en geliefde uitverkorenen, met tedere ontferming, goedheid, nederigheid, zachtheid en geduld. Verdraag elkaar en vergeef elkaar als de een de ander ergert. Zoals de Heer u vergeven heeft, zo moet ook gij vergeven. Voeg bij dit alles de liefde, die de band van de volmaaktheid is. En laat de vrede van Christus heersen in uw hart.” Die eigenschappen vormen de basis van het leven o.a. binnen onze gezinnen.
Je kinderen zijn niet je eigendom.
Hoe vaak hoor je niet als er een kindje geboren is: dit kind is een gave, een wonder! Dat is zo, omdat elk kind dat geboren wordt, het ‘teken’ bij uitstek is van de Schepper en Vader in de hemel. Daarom is het zo belangrijk dat ieder kind, dat in de wereld komt, verwelkomd wordt in een gezin. Als ouder geef je het leven alleen maar door. Het is niet van jou. Dus zijn je kinderen niet je eigendom. Ze zijn een leven op zich. Ze hebben het recht hun eigen weg te gaan, in een verantwoordelijke vrijheid. Net zoals hun ouders of grootouders, dat zélf hebben gedaan.
Kinderen ontvangen in het beste geval een waardenvolle opvoeding. Maar ze worden groter, zelfstandig, gaan hun eigen weg. Toch is dat niet altijd de weg die de ouders gedroomd hebben. Wie volwassen kinderen heeft, wordt bv vaker geconfronteerd met kinderen die – inzake geloof en Kerk – niet de weg gaan die hun werd voorgeleefd. Dat doet pijn. Toch moet ook dàn de deur voor hen open blijven.
Kinderen zijn voor ouders een gave. Ze worden met vreugde verwacht. Ze bepalen heel hun verdere leven. Maar tegelijk zijn ze ook een opgave. Het is een kunst om hen richting te geven, in alle geborgenheid en liefde. Het is de kunst om hen te laten aanvoelen, dat ze zich gedragen mogen weten en toch hun eigen richting mogen gaan. Samenleven in het gezin is door je manier van leven wegen wijzen naar geluk en innerlijke vrede.
Het leven van het gezin van Bethlehem en Nazaret is voor ons een bron van inspiratie: door menselijke onvrede en teleurstellingen heen, bleef het vertrouwen vinden in God en in elkaar.
Gebed van ouders voor hun kinderen
Heer, geef aan onze kinderen een sterk hart, een hart dat zich goed voelt. Een hart dat blij is om het goede en dat stil kan zijn om naar anderen te luisteren. Laat hun leven niet beheerst worden door geld en hebzucht.
Laat ze de echte zin van hun bestaan kennen. Laat ze de moed nooit opgeven. Toon hen, op hun weg naar de toekomst, waar ze een plek kunnen vinden van rust en bezinning.
Laat het een boeiende weg zijn met achter iedere bocht een uitdaging die ze met volle kracht kunnen overwinnen. Laat in iedere dag geluk schuilen dat hen altijd weer zal doen verlangen naar morgen.
Laten er altijd liefdevolle mensen zijn die, in vriendschap, hun armen om hun schouders zullen slaan. Laat hen gul zijn met hun vriendschap.
En, God, als ze U in de drukte van de dagen, vergeten, als het U belieft, vergeet Gij hén dan niet.
Download of print deze homilie als pdf
