+
Of je nu gaat lezen bij Matteüs, Marcus, Lukas of Johannes, alle vier de evangelisten beginnen hun paasverkondiging met een verhaal over Jezus’ graf. Telkens zijn het enkele vrouwen die in de vroege morgen van de eerste dag van de week op weg zijn naar het graf.
Maar in die verhalen wordt duidelijk dat Jezus niet meer te vinden is in dat graf. Dat kun je letterlijk opvatten: het graf is leeg, Jezus’ lichaam is verdwenen. Naar de letter wordt het inderdaad zo verteld, zeker in het verhaal dat wij zojuist hoorden: Jezus’ lichaam is niet meer in het graf; er liggen alleen nog de zwachtels, en de zweetdoek afzonderlijk opgerold. Toch hadden de evangelisten een andere bedoeling met hun verhaal over het lege graf.
Het valt op dat het lege graf nergens in de heilige Schrift wordt gebruikt als argument voor de verrijzenis en dat het evenmin leidt tot geloof in de opstanding. Integendeel, het leidt tot paniek of onbegrip. Maria Magdalena denkt zelfs dat men het dode lichaam van Jezus heeft gestolen. Petrus ziet volgens het verhaal de zwachtels en de zweetdoek, maar dat verwondert hem alleen maar. Alleen van de ‘andere leerling’ wordt gezegd dat hij ‘zag en geloofde’.
De bedoeling van die graf verhalen wordt duidelijk in zinnen als: ‘Jullie zoeken Jezus de Nazarener die gekruisigd is. Hij is verrezen, Hij is niet hier’ (Mc 16,6) ‘Wat zoeken jullie de levende bij de doden?’ (Lc 24,5), ‘Houd Mij niet vast, maar ga naar mijn broeders’ (Joh 20,17). Daarmee wilden de evangelisten zeggen: ‘Voor jullie is Jezus een dode om wie je treurt en aan wie je de laatste eer wilt bewijzen. Klamp je niet vast aan zijn aardse, lichamelijke aanwezigheid. Maar open je ogen en zie dat Hij leeft! Keer je om, ga weg van dit graf, hier is Jezus niet te vinden. Ga naar de mensen en ervaar dat Jezus op een nieuwe manier levend in jullie midden is!’.
De leerlingen zijn uiteindelijk naar de mensen toe gegaan. Ze hebben hun angst overwonnen en begonnen te getuigen, zoals we Petrus zien doen in de eerste lezing. Dat er nieuwe gemeenschappen ontstonden, van mensen die op een nieuwe manier in Jezus’ naam gingen leven. In dat alles ervoeren en zagen zij de uit de doden opgewekte Heer, levend in hun midden. Dat heeft de ‘geliefde leerling’ van het Johannesevangelie gezien, en dat bracht hem tot geloof.
De apostelen begrepen het allemaal niet zo goed, zoals ook wij het niet begrijpen. Wat we wél kunnen, dat is ons spiegelen aan Johannes: wanneer hij het graf binnengaat, ‘zag en geloofde hij.’ Hij zag dat het graf leeg was, en hij geloofde. Hij wist niets, hij begreep niets, hij kende niets, maar hij geloofde. En wat geloofde hij? Dat waren de woorden van Jezus op het Laatste Avondmaal. Hij had zijn dood voorspeld, en daaraan toegevoegd: ‘Maar na mijn verrijzenis zal Ik u voorgaan naar Galilea.’ De leerlingen hadden daar niet op gereageerd en ze hadden er ook geen vragen bij gesteld. Nu doet Johannes dat ook niet, maar hij gelooft. Hij weet het niet, hij begrijpt het niet, maar Hij gelooft dat Jezus verrezen is, en dat Hij hun blijvend de weg zal wijzen.
Het feest van Jezus’ verrijzenis is het feest van de overwinning van het leven op de dood. Ook in onze wereld vol duisternis en dood is God levend aanwezig, en blijft Hij midden onder ons. Om ons bij te staan in tijden van vreugde, maar ook van pijn. Om ons in het vaak schamele licht van deze wereld de weg te wijzen die voert naar het Licht dat Hijzelf is. Het Licht van liefde en vrede, en niet van wreedheid, vernietiging en moord. En ook het Licht van leven na de dood, van eeuwig leven in de palm van Gods hand. Want Jezus’ verrijzenis, dat is ook het beeld van onze eigen verrijzenis. Om te leven in zijn eeuwige liefde. Laten we dus doen zoals Johannes. Hij begreep niet wat hij zag, hij stelde er ook geen vragen bij, maar hij geloofde. Dat we dat ook mogen doen: geloven dat Jezus verrezen is, en dat Hij midden onder ons wil wonen. Straks, na de consecratie zullen we samen bidden: ‘Heer Jezus, wij verkondigen uw dood, en wij belijden tot Gij wederkeert dat Gij verrezen zijt.’ …
