+
Thérèse Martin, Thérèse van Lisieux leeft einde 19e eeuw, 1873-1897. Ze is een van de grootste heiligen van de Moderne Tijd. Zij introduceerde in de katholieke traditie een nieuwe spiritualiteit, de ‘kleine weg’, vanuit het besef dat geloof geen verdienste is maar genade. Paus Johannes Paulus II maakte haar in 1997 Kerklerares.
Liefde van Christus
Thérèse Martin werd op 2 januari 1873 geboren te Alençon in Frankrijk. Ze was de jongste van negen kinderen, van wie er vier jong stierven en vijf kloosterzuster werden. Als kind ervoer ze, tijdens een periode van depressiviteit en tijdens haar Eerste Communie, heel sterk de liefde van Christus. Om Hem te dienen wilde ze missionaris in China te worden. Toen drie van haar zussen intraden bij de karmelietessen in Lisieux, verruilde ze haar missie-ideaal voor een contemplatief ideaal.
Karmel van Lisieux
Teresia’s levensverhaal kenmerkt zich door grote eenvoud en onopvallendheid. Destijds is zij de buitenwereld hoogstens opgevallen door haar gedurfde optreden bij paus Leo XIII (1878-1903). Op bedevaart in Rome, vroeg de jonge Thérèse hem tijdens een audiëntie toestemming om al op 15-jarige leeftijd in te treden in de Karmel van Lisieux. Het antwoord was ontwijkend: “Als God het wil”. Dat was kennelijk het geval, want op 9 april 1888 werd ze toegelaten tot het klooster.
Niet heilig genoeg
Zuster Teresia van het Kind Jezus van het Heilig Aangezicht, zoals zij als karmelietes genoemd werd, streefde er bewust naar om heilig te worden. Aan haar vader schreef ze: “Ik zal je verheerlijken door een grote heilige te worden”. Haar vurige liefde tot Jezus leidde echter aanvankelijk tot verdriet, omdat ze zich niet heilig genoeg achtte Jezus op waardige wijze te volgen. Ze keek enorm op tegen de grootse heiligheid van Teresa van Avila en Johannes van het Kruis en voelde zich in vergelijking met die grootheden zwak en onbeduidend.
Kleine Weg
Toen ze ontdekte dat geloof geen verdienste is maar genade, vond ze haar ‘kleine weg”. Dat was een weg naar heiligheid die voor iedereen open lag: de realiteit van de eigen zwakheid aanvaarden en zichzelf als instrument aan God aanbieden. Nederigheid werd Teresia’s levensopdracht, ook in het streven naar volmaaktheid. Ze wilde in volstrekte anonimiteit leven en vond het daarom moeilijk te gehoorzamen aan de opdracht van haar zus Pauline, in het klooster ‘moeder Agnes van Jezus’, om een autobiografie te schrijven.
Op de proef gesteld
Teresia’s godsvertrouwen werd zwaar op de proef gesteld toen bij haar tuberculose werd vastgesteld. Haar lijdensweg getuigt van een diepe verbondenheid met Christus. Op haar sterfbed kwam ze in de ‘donkere nacht van het geloof’ terecht, waardoor ze leed aan twijfel en neerslachtigheid. Ze stierf in geur van heiligheid op 30 september 1897.
Heilig en kerklerares
Kort na haar dood verspreidde zich het gerucht dat een heilige karmelietes gestorven was; het aantal gelovigen dat haar aanriep begon drastisch te stijgen. Berichten over gebedsverhoringen stroomden binnen bij de bisschop van Lisieux. Dat resulteerde uiteindelijk in haar heiligverklaring in 1925. Omdat ze een nieuwe spiritualiteit in de katholieke traditie had geïntroduceerd, maakte paus Johannes Paulus II haar in 1997 tijdens de Wereldjongerendagen in Parijs Kerklerares.
Teresia is patrones van missionarissen en missiewerken (sinds 1927. Ze wordt vaak afgebeeld als karmelietes in een bruin habijt, witte mantel en zwarte sluier. Haar attributen zijn een kruisbeeld en rozen, gedragen in haar hand. Bij haar dood beloofde zij het rozen te doen regenen op aarde.
Thérèse en ik
Voor mezelf is de heilige Theresia van Lisieux geen onbekende. Onze parochiekerk thuis was aan haar toegewijd en … er leefde ook een gemeenschap van karmelieten. Bij hen diepte ik een exemplaar op van ‘Mijn roeping is de liefde’ . Al lezend gebeurde er van alles met mij. Ik werd niet alleen ontroerd door Thérèses verhaal, ik vond ook begrip voor mijn verlangens en worstelingen. Haar woorden doordrongen mij van Gods onvoorwaardelijke liefde. Bovendien leerde Thérèse mij zo te kijken dat ik die liefde in alles aan het werk kon gaan zien, ook in mijn onmacht, falen en pijn. Hierdoor werd ik getroost en werd mijn verlangen naar God aangewakkerd.
Ik ben geenszins de enige die door haar boek geraakt is. Thérèse van Lisieux is een van de meest geliefde heiligen ter wereld. Liefkozend wordt zij wel ‘kleine Treesje’ genoemd
Een regen van rozen
Al een jaar na haar overlijden is haar autobiografie uitgegeven. Vele mensen zijn er net als ik door geraakt en getroost. Hun ogen zijn geopend voor Gods liefde, waaraan wij ons in onze kleinheid alleen maar hoeven over te geven, zodat die liefde haar werk in ons kan doen.
Vanwege de grote verering die Thérèse al snel na haar dood te beurt viel, heeft de Kerk haar reeds in 1923 zalig en in 1925 heilig verklaard. In 1997 is Thérèse uitgeroepen tot kerklerares vanwege haar ontdekking van de ‘kleine weg’. Zij deed die juist in een tijd waarin mensen vaak bang waren voor God en op alle mogelijke manieren Hem in Zijn rechtvaardigheid tevreden probeerden te stellen. Met haar ontdekking heeft Thérèse talloze doodgewone mensen zoals zijzelf een begaanbare weg naar God gewezen.
Thérèse heeft beloofd het na haar dood rozen te laten regenen. Dat zijn de goede werken die zij vanuit de hemel wil verrichten om ons geloof te sterken. Dat er nog steeds mensen zo diep door haar geraakt worden, laat zien dat de rozenregen nog niet voorbij is.
Uw liefde, Heer,
was me vóór vanaf mijn jeugd.
Zij is met mij opgegroeid.
Nu is zij een afgrond,
dieper dan ik peilen kan.
Als ik U wil liefhebben zoals U mij
bemint, moet ik Uw eigen Liefde lenen.
Dan alleen vind ik rust.
Dit is mijn gebed.
Ik vraag U, Jezus,
me te halen in de gloed van U liefde.
Me zo innig één te maken met U
dat U in mij leeft en handelt. Amen
