+
De eerste kluizenaars op de berg Karmel kwamen in hun zoeken naar een gezaghebbende beschermer heel vlug bij Maria uit. Niet alleen hun kapel was aan O.L.Vrouw toegewijd. Ook de uitdieping van hun spiritualiteit via de lectio divina, ondersteund door de algemeen sterk bloeiende mariale godsvrucht van de late middeleeuwen, bracht hen ertoe om hun eigen levensideaal in Maria terug te vinden.
In het levensverhaal van Maria herkenden zij de keuze voor het gebed in de eenzaamheid en de stilte en voor het leven in gemeenschap en in dienstbaarheid. Ook bij Maria, zoals bij de profeet Elia, troffen zij het bijbelse profetisme aan. Lees vanuit die invalshoek het Magnificat van Maria maar eens opnieuw.
In de zuiverheid van Maria beschouwden de karmelieten de essentie van hun eigen roeping: maagdelijk voor God openstaan om door Hem overschaduwd te worden en zwanger te worden van het Woord. Het middeleeuwse ideaal van de ‘Virgo-Mater’ vond bij hen een bijzondere resonantie. Maria is niet alleen hun beschermvrouwe (patrones, koningin), zij is ook hun ‘zus’, d.w.z. die net als zij is en leeft, met wie zij op voet van vertrouwelijkheid kunnen omgaan. Zij is ook hun moeder, die Gods genade voor hen bekomt en hen laat delen in haar eigen godsmoederschap. De Mariadevotie wordt algauw een Mariamystiek (Maria Petyt, Michaël van de heilige Augustinus).
Nederigheid. Het afdalen in de eigen nietigheid
Het leven op de Karmel is dus een afdalen in de eigen ‘nederigheid’ of existentiële waarheid om daar ter plekke te groeien in loslaten, in ontvankelijkheid en pure overgave aan God. In de Karmel vinden we bij Maria daarvoor de juiste ingesteldheid: luisteren, zoeken, aanvaarden, offeren…de houding van overwegen en verwachten en tenslotte bidden.
In deze totale overgave van de eigen armoede openbaart God de weelde van zijn mens geworden liefde. In de mate van zijn persoonlijke zelfgave (‘virgo’) wordt de contemplatief vruchtbaar (‘mater’): Gods liefde wordt mens in en door hem.
Maria – en in haar spoor het kind van de Karmel – ervaart God niet als een na te streven en immer onbereikbaar doel, maar als Iemand die haar redt, die omziet naar haar vernedering, grote dingen aan haar doet, altijd weer barmhartig is, zich vernederden aantrekt, hongerigen overlaadt en altijd zijn innige barmhartigheid indachtig is, in waaromloze liefde (cf. Lc 1,46vv.).
Juist haar aanvaarde kleinheid laat haar toe het allergrootste mogelijk te maken: Gods mateloze komst in haar ‘vernederde’ lichaam, ziel en geest. Deze vernedering bereikt een hoogtepunt in het kruis, waar niet haar eigen leven maar dat van haar Zoon vernietigd wordt. Maria is ‘met Christus gekruisigd’ (Gal 2,19). Zij ‘staat’ echter onder het kruis: in een houding van onvoorwaardelijk en totaal délen in het kruislijden. Zo wordt haar liefde één met die van Christus, waarlijk zo wijd als de goddelijke liefde zelf.
In haar bereikt het ‘nieuwe verbond’ van liefde tussen God en de mens zijn hoogtepunt: de geliefde ‘vrouw’ wordt ‘Moeder’ van alle mensen. Maria onder het kruis is het oerbeeld van de Karmel: bruidsliefde die in het mysterie van het kruis volkomen vruchtbaarheid voor de wereld wordt. In de Karmel staat Maria liefdevol aan de zijde van hen die hun standplaats nemen in het kruismysterie, mysterie van gemeenschap-stichtende verlatenheid.
Totus Marianus
Daarom is de Karmel heel mariaal van grondstructuur en aan haar toegewijd: ‘Totus Marianus est’ werd daar de geijkte uitdrukking voor. De vroegere liturgie van de orde noemde het karmelitaanse leven ‘vitam ad Eliae et Mariae formam’ (het vroegere officie van de h. Brocardus).
VOORBEDEN 16 juli 2021
De karmelorde heeft een bijzondere devotie voor Maria. Laten we ons dan op haar voorspraak naar Christus, haar Zoon, keren:
- Heer Jezus, van uw Moeder wordt gezegd dat zij de veilige haven is, waarin wij onze toevlucht moeten nemen te midden van alle stormen van het leven. Wij vragen U wees begaan met zovelen in ons land en in Europa, getroffen door het noodweer. Laat ons bidden.
- Heer Jezus, niet alleen was Maria jouw Moeder, in gelovig zoeken is ze dé gelovige bij uitstek geworden. Help ons haar niet alleen te bewonderen, maar haar ook na te volgen. Laat ons bidden.
- Heer Jezus, zovelen keren zich in hun nood en hun vreugde tot Maria, uw Moeder. Ook in onze kerk ontsteken mensen bij haar beeld een kaarsje, houden mensen een moment halt … Moge alle intenties die mensen hier aan Maria toevertrouwen bij U gehoor vinden. Laat ons bidden.
- Heer Jezus, laat ook vandaag jonge mannen en vrouwen zich zoals Maria helemaal aan U durven toevertrouwen. We bidden om roepingen voor onze Vlaamse Karmel. Laat ons bidden.
Om de gave van uw Moeder, lof zij U, Heer. Amen
