+
Nog steeds heilige Schrift?
We kunnen ons de vraag stellen: heeft het wel zin dat we elke zondag luisteren naar woorden uit de Schrift. Zijn die niet achterhaald na zovele eeuwen? Het zijn toch telkens weer dezelfde teksten die we horen. We kennen het van buiten! Of ook deze bedenking: die woorden van Jezus zijn zo veeleisend dat het niet meer realistisch is, het is dus niet aan ons besteed, ze zijn er wellicht alleen voor een aantal mensen die uitzonderlijk begenadigd zijn. Misschien speelt ook mee dat wij kinderen zijn van onze tijd. In onze tijd moet alles vlug gaan. Een leerkracht vertelde mij deze week dat leerlingen amper 10 minuten lang met een zelfde tekst kunnen bezig zijn. Alles moet vlug gaan en nieuw zijn. En liefst ook niet teveel woorden, beter een overvloed aan beelden.
Overwegen
Wat kunnen we hierop zeggen? Misschien dit: er is een onderscheid tussen kennis en wijsheid, tussen informatie en inzicht. Goed kunnen luisteren is op vandaag wellicht ook moeilijker dan vroeger, zeker als er bij dat luisteren ook gevraagd wordt dat wij woorden tot ons laten doordringen, ze overwegen, ze herkauwen. En dat is nu juist de bedoeling van het luisteren naar Gods Woord: dat we er een tijd mee bezig blijven, het tot ons hart laten doordringen, opdat het blijvende invloed heeft op onze manier van kijken en denken, spreken en doen. Zo kan het Woord vlees en bloed worden in ons eigen leven.
Jezus Sirach
De eerste lezing is genomen uit het boek Jezus Sirach. Toen dit boek werd geschreven, was de naam ‘Jezus’ populair als typisch Joodse naam. Het boek werd geschreven in het Hebreeuws rond het jaar 180 voor Christus en is dus één van de meest recente boeken van het Oude Testament. Een andere naam voor dit boek is: Ecclesiasticus. Een moeilijke naam waarin we het woord Ecclesia herkennen wat ‘kerk’ betekent. Dat boek werd immers in de eerste eeuwen van het Christendom gebruikt om de morele opvoeding van de pasgedoopten verder aan te vullen. Jezus Sirach was leraar in een wijsheidsschool in Jerusalem. Dit wou Hij aantonen: ware wijsheid vindt je in de wet van Israël en die wijsheid is heel belangrijk om het eigen geloof en de eigen identiteit te bewaren en om als uitverkoren volk te kunnen overleven midden een wisseling van vreemde heersers. De sterkte van het Godsvolk is gelegen in zijn inzicht en zijn wijsheid.
Een blinde
Laten we nu nog even stilstaan bij enkele zinnen uit het evangelie. ‘Kan de ene blinde de andere leiden? Vallen dan niet beiden in de kuil?’ We kunnen dan zeggen: ja, dat is toch duidelijk, dat weet iedereen! Daar is niet veel verbeelding voor nodig. Maar beseffen wij wat Jezus hiermee wil zeggen? Jezus vervolgt: ‘een leerling staat niet boven zijn meester, maar zal ten volle gevormd zijn als hij is zoals zijn meester.’ Een blinde is dus iemand die geen meester heeft. Een leerling is iemand die zich langzaam laat genezen van zijn blindheid, die dank zij zijn meester langzaam tot inzicht komt. De leerlingen van Jezus zijn immers in zekere mate blind gebleven, totdat Jezus zelf, na Zijn verrijzenis hun geest toegankelijk maakte voor het begrijpen van de Schrift. Leerling zijn is geleidelijk aan leren zien zoals Jezus ziet, dat is: met mildheid en barmhartigheid, niet oordelend maar zoekend hoe men de ander kan helpen. Daarom spreekt Jezus over de splinter en de balk. Luisteren naar Jezus en naar de Schrift helpt ons kijken in eigen hart, doet ons groeien in zelfkennis. Het is een grote genade om eigen nietigheid, zwakheid en onmacht eerlijk in de ogen te zien. Dat behoedt er ons voor om anderen te bekijken vanuit de hoogte.
Jouw woorden verraden jouw hart
Het evangelie eindigt vandaag met de zin: ‘Waar het hart van vol is, loopt de mond van over’. De woorden die iemand spreekt tonen wat er leeft in zijn hart. Als wij luisteren naar de woorden van de Schrift kunnen wij achterhalen hoe het gesteld is met Gods Hart. Thérèse van Lisieux las het evangelie om te kunnen ontdekken welk karakter Jezus had en bij sommige passages die ze las kon zij ervaren dat Jezus op dat moment persoonlijk tot haar sprak. Daarom is de persoonlijke lezing van het evangelie een weg om de Verrezen Heer te ontmoeten, hier en nu.
Opdracht voor de veertigdagentijd
Vandaag worden er veel woorden gesproken die gewelddadig zijn, leugenachtig, onbarmhartig, arrogant en harteloos. Er worden weinig woorden gesproken die echt troostend zijn, woorden van hoop, van liefde en waarheid, woorden die een balsem zijn voor onze wonden. Hierin ligt een opdracht voor ons, als leerlingen van Jezus. Als ons hart geraakt wordt door Gods meevoelen met mensen, zullen we spaarzaam zijn met woorden van kritiek, zullen we spaarzaam zijn met nutteloze woorden. De veertigdagentijd die wij woensdag beginnen is een tijd bij uitstek om Woorden van God te overwegen en om te vasten in het spreken van nutteloze of kwetsende woorden. Deze dagen kunnen wij zoeken hoe we dat straks concreet aan boord zullen leggen. Moge, in deze tijd van oorlog, ons hart, ons denken, ons spreken en doen, ontwapenend zijn, vrede stichtend.
