Ik ben niet gekomen om op te heffen maar om de vervulling te brengen. Dit is een uitspraak van Jezus die rijk is aan betekenis. We kunnen die zin betrekken op de goddelijke wijsheid, waarover Paulus spreekt, op dat geheime plan van alle eeuwigheid ontworpen en bestemd voor onze verheerlijking. Het is een grote waarheid van ons geloof dat God een plan heeft met onze mensengeschiedenis. Hij gaat doelgericht te werk. Eens zal Gods Rijk doorbreken in onze wereld. Daarom bidden wij ook in elk Onze Vader. Al komt dat Rijk dikwijls doorheen het kruis, doorheen een schijnbare nederlaag, op een moment waar alles verloren lijkt. Het komt in elk geval en wel doorheen het hart van gewone mensen zoals u en ik, daar waar wij open zijn voor Gods liefde.
Zo komen wij bij dat belangrijke gegeven dat God ons heeft geschapen naar Zijn beeld en gelijkenis, d.w.z. geschapen met een vrije wil om lief te hebben, om ja en nee te kunnen zeggen, om keuzes te kunnen maken. Zo zien wij dat Adam en Eva vanuit hun vrije wil een keuze maken tegen God. God laat het toe, maar niet zonder de mens verder nieuwe kansen te blijven geven. Dat is het begin van een lange heilsgeschiedenis, zoals wij die beschreven vinden in de Bijbel. Daar gaat het over Adam, Noach, Abraham en Mozes. Met Mozes komen we aan een belangrijke stap: God vormt zich een eigen volk, Hij bevrijdt het op wonderbare wijze uit Egypte, maar dat niet alleen, God wil Zijn volk ook in die vrijheid bewaren. Daarom schenkt Hij het de geboden. De geboden zijn door God gegeven om te voorkomen dat mensen terug in slavernij zouden vervallen. Als het volk later de geboden van God naast zich neer legt, komt het inderdaad van kwaad tot erger en moet het in ballingschap gaan om tot bezinning te komen. Als zij dan mogen terug keren zal het volk het voornemen maken strikter dan ooit de geboden na te leven. Ze maken er zelfs zo’n goede 600 geboden en verboden bij. Dat is dan overdreven in de andere richting.
Als Jezus komt zal Hij mensen terugbrengen naar de kern van de geboden: liefde tot God en tot de naaste. Hier komen we dan bij de uitspraak van Jezus: Ik ben niet gekomen om op te heffen, maar om de vervulling te brengen. Hoe brengt Hij de wet tot vervulling? Hij geeft ons daarvan in het evangelie van vandaag drie voorbeelden. Vooreerst i.v.m. het zich kwaad maken: Er is gezegd: gij zult niet doden, maar Ik zeg u: wees niet kwaad op uw broeder, spreek geen kwetsende woorden, verzoen u van uw kant met iemand die iets tegen u heeft. Vervolgens i.v.m. de begeerte: Er is gezegd: gij zult geen echtbreuk plegen. Maar Ik zeg u: niet met begeerte te kijken naar een vrouw. En tenslotte i.v.m. de eerlijkheid: Er is gezegd: gij zult geen valse eden afleggen, maar Ik zeg u: in het geheel niet te zweren: laat uw ‘ja’, ‘ja’ zijn en uw ‘nee’, ‘nee’.
Het is duidelijk: Jezus schaft de geboden niet af, Hij preekt geen vrijheid om zijn eigen zin te kunnen doen, maar Hij komt vervullen, d.w.z. Hij komt de liefde verder doortrekken tot in haar uiterste consequenties. Jezus voedt ons op tot een fijngevoelig geweten. De heilige Geest maakt dat het in ons binnenste wringt en knaagt als we iets gedaan hebben wat niet liefdevol was. Zo doet de heilige Geest ons groeien in eerlijkheid en nederigheid. Nederig in positieve zin: erkennen van eigen falen, van eigen onmacht om vandaaruit nog meer te vertrouwen op Gods hulp, op Zijn leiding.
Zo stuwt de heilige Geest ons tot het beleven van dit gebod dat alles samenvat: wees volmaakt zoals uw Vader in de hemel volmaakt is. De lange heilsgeschiedenis zal vroeg of laat daarop uitlopen: dat Gods Rijk komt, dat Zijn wil geschiedt op aarde zoals in de hemel. Het zal steeds duidelijker worden hoever Gods liefde voor ons gaat en het hart van mensen zal steeds meer vervuld raken van die liefde van God, zodat de mens zelf liefde wordt. Wij zijn geschapen door de liefde en voor de liefde en met onze vrije wil mogen wij keuzes maken in die richting. Daarvoor mogen wij zoals Maria ons ‘ja’ aan God geven en zeggen: Hier ben ik, mij geschiede naar Uw Woord, naar Uw geboden. Moge de heilige Geest dat bewerken in ieder van ons.
Download of print deze homilie als pdf
