Wij beleven een tijd van crisis op verschillende vlakken: onze gezondheid, ons politiek systeem, ons milieu, de psychische draagkracht van mensen, de armoedebestrijding, het geloof in God… het is goed om in een tijd van crisis te luisteren naar de Schrift. Misschien komen we daar mensen tegen die iets gelijkaardigs meemaakten en gelovig hebben doorleefd.
We kijken naar Samuel: in zijn tijd leek de hemel gesloten. Een woord van de Heer was een zeldzaamheid, een visioen kwam niet meer voor, er waren geen profeten meer, geen Godsmannen die spraken in Gods naam en richting konden wijzen. Daarbij komt nog dat de zonen van Eli decadente priesters waren die door hun vader onvoldoende werden terechtgewezen. En er was crisis in het persoonlijk leven van Hanna: al zo lang onvruchtbaar en zo verlangend naar een kindje. Het is met deze vrouw dat God een nieuw begin maakt in de geschiedenis van Zijn volk. Haar volhardend gebed in de tempel vond verhoring. De belofte die zij deed om haar kind af te staan aan de Heer kwam zij na. De kleine Samuel bezat de beschikbaarheid om in te gaan op Gods woord: tot vier keer toe staat hij op uit zijn slaap omdat Hij Gods stem hoorde: “Hier ben ik, Uw wil te doen mijn God, dat is mijn vreugde.” Eli leert hem de persoonlijke dialoog met God: “spreek, Heer, Uw dienaar luistert”. Samuel geeft God de ruimte om te spreken en dit is het vertrekpunt van Israëls messiaanse geschiedenis.
En wij? Zoals Hanna kunnen wij door de volharding in onze persoonlijke gebedsstrijd vanuit een authentiek verlangen aanzet zijn tot een nieuw vertrekpunt in de heilsgeschiedenis. Zoals Samuel kunnen wij de beschikbaarheid opbrengen om in te gaan op een woord dat van God komt. Zoals Eli kunnen wij mensen doorverwijzen naar hun persoonlijke relatie met God.
Dan komen we bij het evangelie. De tijd van Jezus was eveneens een tijd van crisis: politiek, economisch, sociaal en religieus. Het was toen ook weer lang geleden dat een Godsman was opgestaan. Maar er was Maria die met de ‘armen van de Heer’ zo verlangend heeft uitgezien naar de komst van de Messias en zich helemaal beschikbaar heeft gesteld voor Gods Woord: “zie, de dienstmaagd van de Heer, mij geschiede naar Uw Woord.” Er was Johannes de doper die bij het volk de verwachting van de Messias heeft bekrachtigd. Er zijn de twee leerlingen van Johannes die zijn woord beluisterden waarmee hij Jezus aanwees als het Lam van God. Vanuit hun verlangen naar de Messias gaan zij Jezus achterna, totdat Jezus zich omkeert en vraagt: ‘Wat verlangt gij?’ Dit zijn de eerste woorden van Jezus in het evangelie van Johannes. Zo zal ook Jezus’ eerste woord na Zijn verrijzenis ook een vraag zijn: ‘Wie zoekt gij?’ Jezus brengt ons terug bij onszelf, bij het authentieke zoeken van ons hart. Ons hart dat onrustig blijft, tot het rust in God. Jezus’ vraag wordt dan door de leerlingen beantwoord met een wedervraag: ‘Waar houdt Gij u op?’ Dat brengt ons bij een belangrijk woord in het evangelie van Johannes: het blijven, het verblijven. Het wijst de plaats aan van de liefde, de plaats waar wij ons aanvaard en bemind weten en van waaruit wij het beste in onszelf kunnen laten groeien. Waar is uw thuis? Van waaruit leeft je? Wat is het diepe geheim van jouw bestaan? Wat bezielt jou? Voor Jezus is het antwoord op al die vragen samen te vatten in één woord: Zijn Vader! Daar woont Jezus, dat is Zijn verblijf. Van daaruit leeft Hij. Dat is heel zijn bezieling. ‘Kom en zie’, had Jezus hen gezegd. Later zal Jezus zeggen: “wie Mij ziet, ziet de Vader.” ‘Niemand heeft ooit God gezien. De Eniggeborene heeft Hem doen kennen.’ En Pilatus zal zeggen: “zie de mens”.
En wij? Hoe verblijven wij bij Jezus? Wat kunnen wij aan mensen laten zien dat verwijst naar God, naar de Vader? Iets dat authentiek is, echt, waar, goed, mooi. Wat is onze manier om, zoals Johannes, mensen te verwijzen naar het Lam? Hoe gaan wij zoals Andreas mensen uit onze eigen kring aanspreken om hen bij Jezus te brengen?
Tenslotte is er Paulus met zijn brief aan de christenen van Korinthe. Ook daar is er crisis, maar vooral een crisis op vlak van de moraal. Korinthe is een havenstad gekend om zijn lichte zeden. Voor deze christenen maakt Paulus duidelijk dat wij door de doop een nieuw lidmaatschap beleven dat ook nieuwe gedragsvormen met zich meebrengt. We worden één geest met Christus. Ons lichaam wordt een tempel van de Geest en een tempel vraagt eerbied omdat het de plaats is waar God woont, iets van Gods aanwezigheid uitstraalt. Paus Leo de Grote heeft dit mooi verwoord in zijn kersthomilie. Daarmee wil ik ook eindigen: “Erken, christen, uw waardigheid. Val door een slechte levenswijze niet terug in uw vroegere armzaligheid. Gij zijt immers deelachtig geworden aan de goddelijke natuur. Gedenk tot wiens hoofd en lichaam gij behoort. Herinner u dat gij ontrukt zijt aan de macht van de duisternis en overgebracht naar het licht van het rijk Gods. Door het sacrament van het doopsel zijt gij tempel van de heilige Geest geworden. Wil deze hoge gast niet van u wegjagen door verkeerde daden. Onderwerp u niet opnieuw aan de slavernij van de duivel, want met het bloed van Christus zijt gij vrijgekocht.”
Voorbeden 17 januari 2021
Om nieuwe geroepenen voor de dienst van Gods Woord,
Om profeten als Samuel en Johannes de doper,
Om priesters als Eli,
Om mensen die kunnen luisteren
En anderen helpen bij het onderscheiden van hun roeping.
Voor de politieke leiders van de VS,
Voor de regeringsleiders van Europa en voor allen die van op welke plaats ook een grote inzet leveren in de strijd tegen de heersende pandemie, om wijsheid en kracht.
Voor jongeren met examens,
Voor wie ongewild kinderloos blijven,
Voor zieken en eenzamen,
Om wijsheid en geduld.
Ter gelegenheid van de bidweek voor de eenheid
Die morgen begint vragen wij dat allen die in Jezus’ naam gedoopt zijn,
Vreugde vinden in het behartigen van Gods wil en eensgezind getuigenis afleggen van Jezus’ liefde voor elke mens.
