Wanneer komt Gods rijk?
Het is altijd goed om iets te begrijpen in zijn context. Dit geldt ook voor het evangelie van vandaag. Het stukje dat aan het evangelie van vandaag vooraf gaat was een antwoord op de vraag van de Farizeeën, wanneer het koninkrijk van God zou komen. Jezus maakt duidelijk dat de komst van het Koninkrijk niet zo iets is waarvan men kan zeggen: ‘Kijk daar, kijk hier’. Nee, Hij verwijst o.a. naar Noach die de ark maakte, terwijl iedereen hem uitlachte. Maar de zondvloed kwam en alleen wie in de ark was, werd gered. Jezus verwijst ook naar Lot, de neef van Abraham, die wegtrok uit Sodom voordat die stad zou worden verwoest. Daar was toen de vrouw van Lot die achterom keek en in een zoutklomp veranderde. Daarbij gaf Jezus als duiding: Wie zijn leven wil redden verliest het, maar wie het verliest, zal het behouden. De gekende evangelische paradox.
Bidt altijd
Even actualiseren: we leven in een tijd met de dreiging van een escalerende oorlog, met angst voor tekort, tekort aan financiële middelen, tekort aan voldoende producten voor het levensonderhoud, stijgende cijfers van jonge mensen die het leven niet meer aankunnen, onrecht, verwarring, politieke moeilijkheden, een wereld waarin mensen leven zonder God of gebod. Met de vraag: wat kunnen wij doen om ons leven in deze omstandigheden veilig te stellen. Jezus antwoordt: bid, bid altijd en geef dat nooit op. Dat is het evangelie van vandaag, waar Jezus het verschil aanduidt tussen God en een onrechtvaardige rechter.
Vertrouwen en overgave
Daarbij toch enkele bemerkingen. We kunnen de indruk hebben dat bidden is: zoals die weduwe, zoveel mogelijk aandringen totdat de ander het moe is en uiteindelijk toegeeft. Maar zo is God niet. God is niet iemand die wij gunstig moeten stemmen, die wij op onze hand moeten krijgen door zoveel mogelijk druk uit te oefenen. Nee, we moeten God niet voor onze zaak trachten te winnen. Hij weet wat we nodig hebben. Hij is vader van weduwen en wezen. Hij doet recht aan geringen en armen. Hij blijft niet onbewogen waar mensen worden verdrukt. Hij staat aan de kant van de rechtelozen. Blijven bidden houdt ons hart op God gericht in hoop en verwachting. Blijven bidden is met overgave onze zorgen telkens weer in Gods handen leggen. Blijven bidden is het vertrouwen voeden dat God met ons meevoelt, ons wil steunen, ons wil bemoedigen, ons inzicht wil schenken om onze weg te vinden of om iets in ons leven te veranderen.
Jezus, denk aan hem.
Zo bad Jezus in de hof van olijven: ‘Vader, laat deze beker aan mij voorbijgaan, maar toch, niet mijn wil maar uw wil geschiede.’ En vanuit een vernieuwd vertrouwen en een nieuwe overgave gaat Hij naar zijn tegenstander toe en kiest ervoor zijn kruisweg te gaan totdat Hij aan het kruis bidt: ‘Vader, in uw handen beveel Ik mijn geest.’ . In de eerste lezing hoorden we hoe Mozes in de strijd tegen Amalek zijn armen liet ondersteunen door Aäron en Churs om zo de overwinning te behalen. Jezus’ armen werden op het kruis ondersteund door de nagels. Zo bleven ze altijd omhoog gericht. Zo blijft Jezus altijd voor ons bidden en zijn gebed brengt overwinning. Wij mogen Hem met de goede moordenaar vragen: Jezus, denk aan mij, nu Gij in uw koninkrijk gekomen zijt. En dat mogen wij ook vragen voor onze medemens in nood: Jezus, denk aan hem, nu Gij in uw koninkrijk gekomen zijt.
Steun van anderen
Belangrijk om te kunnen bidden zonder ophouden is ons laten steunen door anderen. De dagen voor Pinksteren zien we de leerlingen bijeen op eenzelfde plaats, samen met Maria, de moeder van Jezus, eensgezind volharden in het gebed, wachtend op de beloofde heilige Geest. Zo blijven ook wij samenkomen om met anderen Eucharistie te vieren. Om te volharden in gebed is het getuigenis belangrijk van mensen die hebben gebeden en verhoring mochten vinden. Daarvoor is de Bijbel geschreven: één grote verzameling van wat mensen hebben meegemaakt vanuit hun geloof. Dat bemoedigt ons in tijden van beproeving. Paulus zegt het mooi: de Bijbel dient om ons te onderrichten in de waarheid, dwalingen te weerleggen, de zeden te verbeteren en mensen op te voeden tot een rechtschapen leven.
God doet verlangen
Af en toe gebeurt het dat mensen mij toevertrouwen dat God hun gebed heeft verhoord. En dikwijls hoor ik dan dat zij met vertrouwen en volharding hebben kunnen bidden omdat ze innerlijk zeker waren dat God hun gebed zou verhoren. Zo kunnen we zeggen dat God in ons een verlangen legt met de bedoeling dat verlangen tot vervulling te brengen. Het volhardend gebed is ons antwoord op het verlangen dat God zelf in ons heeft gelegd.
Armoede en vertrouwen
Tenslotte kunnen we zeggen dat bidden zonder ophouden twee innerlijke houdingen veronderstelt. Vooreerst een diep inzicht in onze eigen armoede, in onze angst en onze verlorenheid: zonder God redden we het niet. Een inzicht van waaruit we bidden: Heer, ik heb geen andere helper dan U. Een vermorzeld en vernederd hart wijst Gij niet af. En van de andere kant vraagt onophoudend bidden een sterk vertrouwen. We zijn er ons van bewust dat God ziet wat ons overkomt, wat ons wordt aangedaan en we geloven dat God altijd aan de kant staat van wie zwak zijn, onrecht lijden of verdrukt worden. De psalmen kunnen ons helpen om die twee innerlijke houdingen altijd weer uit te spreken naar God toe.
Verlangen, een blik, een liefdevol denken, vriendschap
Maar altijd bidden is ook meer dan expliciet verwoord gebed. Voortdurend gebed is ook: een volgehouden verlangen. Verlangen is bidden, zegt Augustinus. Volgehouden gebed is ook: een blik die we door alles heen gericht houden op God of een liefdevol denken aan Hem die ons bemint, naar ons verlangt, ons zoekt. Uiteindelijk is voortdurend bidden het beleven van een vriendschap: ‘we weten dat de Heer van ons houdt, we komen daarom dikwijls met Hem samen om van hart tot hart met elkaar te spreken.’ Zo verwoordde het de heilige Teresa van Avila die wij gisteren vierden. Moge zij voor ons bidden opdat wij zouden leren altijd te bidden en dat nooit op te geven. Heer, leer ons bidden!
