Wraak uit ons hart bannen.
Het gaat vandaag over vergeven. En dat is het tegenovergestelde van wraak willen nemen, het de ander dubbel en dik betaald willen zetten. De Bijbel is één lange pedagogie om wraak uit ons hart te bannen. Totdat we bij Jezus komen die zegt dat we altijd moeten vergeven zoals ook God ons altijd vergeeft. Vergeving is de ruggengraat van het evangelie en het hart van het nieuwe testament. Er is geen enkel gezin, geen enkele gemeenschap en geen enkele persoon die in leven kan blijven zonder de genade van het vergeven.
Wij zijn God zoveel dank en eer verschuldigd.
Daarom vertelt Jezus ons een gelijkenis: iemand was 10.000 talenten schuldig en omdat hij niet kon betalen werd hij veroordeeld om verkocht te worden met vrouw en kinderen en heel zijn bezit. 10.000 talenten is meer dan 10.000 €. Ik weet niet of sommigen onder u op de hoogte zijn van de huidige prijs van het goud, wel 1 talent had de waarde van 37 kilo goud. Die man had dus een schuld van 370 ton goud. Daarmee toont Jezus aan dat het in de gelijkenis gaat om de schuld die wij hebben tegenover God. Misschien vraag je je af: we doen toch niet zoveel verkeerd, is onze schuld bij God dan zo groot? Daarover hoorde ik ooit deze parabel: een jong koppel had een huisje ingericht op de buiten, het was een warme zomeravond en ze zetten de voordeur een beetje op een kier om wat frisse lucht binnen te laten. Plots komt er een onbekende man binnen, gaat naar de keuken, neemt van alles uit de koelkast en begint te eten. Dat koppel blijft stom van verbazing. Die man heeft hen niet eens begroet, niet eens gevraagd of hij iets mocht eten, hij doet gewoon alsof dat koppel er niet is. Als hij gegeten heeft gaat hij naar boven en laat zich neervallen op hun bed. Nu bellen ze de politie. Ik weet niet of je begrepen hebt wat deze parabel bedoelt. Maar het doet ons de vraag stellen: doen ook wij soms niet alsof alles het onze is, ons vanzelfsprekend toekomt. Gaan ook wij soms niet onze gang zonder eventjes aan God te denken die ons zoveel gunt. Als we ’s morgens opstaan, groeten wij God dan en danken wij Hem voor alles wat er is, voor alle mogelijkheden die ons zijn gegeven voor ons levensonderhoud, voor al wat goed is, mooi en waar. Ja, wij zijn God heel veel dank en eer verschuldigd voor alles wat Hij voor ons gedaan heeft en voor wat Hij ons onophoudend in zijn Liefde blijft schenken.
God vergeeft altijd en om niet.
En Jezus vervolgt zijn gelijkenis. Die man met die zo grote schuld smeekt zijn heer om geduld en belooft zijn schuld terug te betalen. En dan gebeurt er iets verrassend: zijn heer schenkt hem niet alleen uitstel van betaling, maar hij schenkt hem heel die geleende som kwijt. Zijn vrouw, kinderen en heel zijn bezit mag hij behouden. Zo is God. Als wij om vergeving vragen krijgen wij die altijd. God vergeeft altijd en om niet. Dat is ongelooflijk. Dat is het goede nieuws van het evangelie.
Had jij dan ook geen medelijden moeten hebben?
Maar de parabel is nog niet gedaan. Die man komt buiten en ziet daar een collega die hem 100 denariën schuldig is. 1 denarie is ongeveer het loon van één dag. Laat ons zeggen dat hij een schuld heeft van 5.000 €. Maar als deze collega vraagt om geduld te hebben, krijgt hij een weigering en wordt hij in de gevangenis geworpen. Dit voorval komt hun heer ter ore. Die roept hem op het matje: “Had jij geen medelijden moeten hebben met je mededienaar, zoals Ik medelijden heb gehad met jou?” Gevolg: hij wordt dit keer overgeleverd aan de beulen tot hij zijn hele schuld betaald zal hebben. En Jezus besluit de gelijkenins met deze sterke zin: “Zo zal ook mijn hemelse Vader met ieder van u handelen die niet van harte zijn broeder vergiffenis schenkt.”
Liefde vraagt openheid, meedoen.
Misschien vragen wij ons dan of: welk beeld van God krijgen wij nu, eerst zo vol medelijden en nu zo hard, meedogenloos? Dat die dienaar zo zonder medelijden was met zijn mededienaar, wijst erop dat zijn hart versteend is geraakt. Zoals de grond na lange droogte in het begin geen water kan opnemen, zo kan het hart van de mens ook onbewogen raken. De mens is in staat God schaakmat te zetten in zijn Liefde. Dat is het ergste wat er bestaat. Vandaar de hevige reactie van die heer in de gelijkenis van Jezus. Liefde vraagt openheid, meedoen. En dat is een keuze van ons hart, een keuze die wij dikwijls moeten herhalen. Als wij wraak blijven koesteren, dan raakt ons hart versteend, zijn we niet meer open voor God en voor de naaste en zo zetten wij onszelf gevangen. Daarom bidden wij in elk Onze Vader: Vader, vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren.
Hoe ertoe komen toch te vergeven?
Maar het blijft waar: vergeven is moeilijk. Om te eindigen nog deze drie stapstenen om toch tot vergeven te komen: Vooral het begin is moeilijk, want het vraagt om bereid te zijn de pijn, die ons is aangedaan, te willen doorstaan. De keuze maken om het kruis dat men ons heeft opgelegd te willen dragen en aan God daarvoor de nodige kracht te vragen. Jezus is ons daarin voorgegaan, we kunnen daarvoor naar Hem kijken. We kunnen Hem volgen en bidden: “Vader, vergeef hen want ze weten niet wat ze doen. Vader, richt hun hart toch meer naar U.” Bid voor wie U vervolgen, zegt Jezus. En dan ook: doe goed aan wie u mishandelen. Durf de vraag stellen: waarmee kan ik die persoon helpen? Wat kan ik voor die persoon doen, wat ik ook zou doen voor een ander.
Jezus is meer waard dan 370 ton goud.
Tot slot keren we terug naar het begin van de gelijkenis: iemand kon van zijn heer 370 ton goud lenen. Misschien denk je bij jezelf: ja, dat zou ik ook wel willen. In het evangelie zegt Jezus: alles is mogelijk voor wie gelooft. Welnu: is Jezus niet veel meer waard dan 370 ton goud? In deze Eucharistie wil Hij Zichzelf aan ons geven: “Hier ben ik voor u. Neem en eet, dit is mijn lichaam.” Jezus Zelf wil tot ons komen en ons helpen om vergeving te kunnen schenken. Laten wij Hem ontvangen met groot geloof.
