OPENINGSWOORD
Op momenten van pijn en verdriet
lijkt God soms zo ver weg.
Hij lijkt afwezig wanneer lijden ons overkomt.
Toch toont de weg van liefde-voor-ons-tot-het-uiterste,
die Jezus is gegaan – de weg van het kruis –
hoezeer God met ons altijd begaan blijft
en hoezeer Hij in de verrijzenis van Jezus
ook óns uiteindelijk bevrijdt van zonde
en zelfs het eeuwig leven schenkt.
Het mysterie van kruis ontvangt pas zijn betekenis,
wanneer we gelovig inzien,
hoezeer we in dit complex menselijk bestaan
toch ten volle mogen vertrouwen op Gods liefde en trouw.
Laten we ons hart openen voor zijn Woord
en steeds meer groeien in vast geloof in God.
KYRIE-LITANIE
Heer, als we ons niet toevertrouwen aan uw liefde:
Heer, ontferm U over ons.
Christus, als we ons niet openstellen voor uw Woord:
Christus, ontferm U over ons.
Heer, als we ons niet laten leiden door uw Geest:
Heer, ontferm U over ons.
V. Moge de almachtige God zich over ons ontfermen,
onze zonden vergeven
en ons geleiden tot het eeuwig leven.
HOMILIE
Mt 16, 21-27
Bij het begin van zijn roeping als profeet protesteerde Jeremia bij God omdat hij zich te jong en onervaren vond: “Ach, Heer God… Ik weet niet hoe ik moet spreken; Ik ben te jong.” Deze ervaring was en is wellicht voor heel wat mensen wel herkenbaar. Je voelt je niet klaar voor een taak, een roeping, een opdracht die van jou verlangd wordt. Maar God stelt Jeremia gerust. Dat antwoord van God op die koudwatervrees van de jonge profeet, kan ook óns vertrouwen schenken. Want God laat hem weten: “Wees maar niet bang, want Ik leg mijn woorden in je mond!”
Maar dat was toén, in het eerste hoofdstuk van de profetisch tekst van Jeremia. En wat blijkt in het twintigste hoofdstuk? Ja, dat er al véél gebeurd met de profeet, sinds hij voor het eerst door God werd geroepen. En ook in ons leven kan er veel met ons gebeurd zijn, na het begin van onze opdracht. Dat mag je er zeker bij zeggen.
Wat een lastige opdracht! Maar je houdt toch vol!
In de lezing van vandaag ontmoeten we de profeet Jeremia namelijk terug. Nu vindt hij dat de opdracht die God hem gaf, écht lastig bleek te zijn. Hij moest een profeet zijn die onheil en vernietiging aankondigde. Zijn taak was om dingen te doen, die hij van nature juist geneigd was niet te doen. Hij bleef wel trouw aan zijn roeping, maar leed onder de gevolgen ervan. Nu, geconfronteerd met die gevolgen, voelde hij zich wat onbegrepen, “gepakt” door God.
Ja, Jeremia is niet langer de jongeman die dacht dat, als God hem tot die taak zou roepen, hem ook wel eenvoudig zou blijven helpen. Nu denkt hij beter te weten. Wellicht zijn er ook dagen en situaties die jou doen denken aan deze Jeremia, die we vandaag zo horen jammeren en woorden van teleurstelling tegen God spreken.
Jeremia heeft ontdekt dat trouw aan zijn roeping hem zelfs het leven kan kosten. Maar net zoals Gods Woord in hem leeft en brandt om te worden uitgesproken, zal hij het tot het einde toe volhouden. Juist als Jezus’ trouwe leerlingen wordt het leven ons gegeven met onze eigen roeping, die we hebben ontvangen. Jeremia is het bewijs dat God ons, ondanks moeilijkheden en in de meest barre tijden, echt niet in de steek zal laten. Onder elke omstandigheid blijft Hij een nieuw en ondersteunend Woord spreken en verzekert ons vooral van zijn liefdevolle nabijheid.
Hevig protest van Petrus tegen de voorspelling van Jezus lijden.
Aanvankelijk kregen Petrus en de andere leerlingen wel méér informatie dan Jeremia over wat hùn te wachten stond. Net als die profeet waren ook zij geroepen om het Woord te prediken. Vorige week hoorden we Petrus nog zijn geloof in Jezus belijden. Maar vanaf dàt moment zijn de dingen snel veranderd voor Petrus, omdat Jezus uitlegt wat er met Hem en degenen die Hem volgen gaat gebeuren. Jezus vertelt hun dat Hij enorm zal lijden en dat dit binnenkort zal plaatsvinden. Petrus protesteert. Wie kan hem dat kwalijk nemen. Trouwens, werd hij niet daarvoor nog gefeliciteerd met zijn erkenning van Jezus als Messias en Zoon van God? Hij probeert Jezus nu van gedachten te laten veranderen en komt zo meteen met Hem in conflict.
In de passage van vorige week hoorden we Jezus tot Petrus zeggen: “Gezegend ben je, Simon zoon van Jona….”. Maar nù wordt hij aangesproken met ‘Satan’. Satan betekent dwarsligger, iemand die stokken in de wielen steekt. Petrus werd eerder de rots genoemd, waarop Christus zijn kerk zou bouwen. Maar nù is hij dus een obstakel geworden, een struikelblok op het pad dat Jezus consequent bewandelt. Petrus probeert Jezus’ plan te ondermijnen, want hij wil elimineren wat hem zwak lijkt en onaantrekkelijk.
Arme Petrus. Hij deed niets verkeerd; hij heeft geen verraad gepleegd. Jezus erkende ook het geloof van Petrus en de unieke openbaring die Hij van God heeft gekregen. We erkennen hoe bewonderenswaardig Petrus’ geloof was. Maar we moeten ook aanvaarden dat hij de volle boodschap van Jezus toen nog niet begreep. Zo leren we iets bij over een belangrijk onderdeel van Jezus’ ware identiteit en die van onszelf.
Maar de beoordeling van Petrus is niet die van God.
De Messias, zo geloofden namelijk de Joden, zal het volk Israël redden. Dé trefplaats van dit volk is Jeruzalem, de stad van God. Ook in de ogen van Petrus is het logisch dat Jezus naar Jeruzalem moet gaan. Maar wat daar volgens Jezus op hem wacht, mag juist niet gebeuren. Petrus doet een beroep op God, die dit moet verhinderen. De reactie van Jezus komt uit eenzelfde hoek, de hoek van dat wat ons overstijgt: “Ga weg satan, terug!” Degene die hij net nog een rots heeft genoemd, blijkt nu een tegenstander. “Jouw gedachten zijn niet Gods gedachten, maar die van beperkte mensen”, dàt krijgt Petrus te horen.
Wij geloven in Jezus, aanbidden Hem hier in de Eucharistie, maar de gespannen ontmoeting tussen Petrus en Jezus vandaag doet ons ook nadenken. Het plaatst ons voor de waarheid. We worden er namelijk sterk aan herinnerd dat we het pad volgen van de leraar Jezus. Hij zegt ons dat het echte leven er komt door het “verliezen” van ons leven omwille van Hem, dwz door het “loslaten” van de neiging om de volledige regie over ons leven te behouden. Het is dus een christelijke uitdaging om onze concrete toekomst toe te vertrouwen aan zijn zorg voor ons. Christus leeft in mij.
Jezus is een betrouwbare weg naar je beste toekomst in God.
God werkt met gewone, kwetsbare mensen, zoals Petrus en zijn opvolgers: u en ik. Jezus heeft dat zichtbaar gemaakt. Blijf Hem daarom nabij in je hart in liefdevolle aandacht. Je zult dan ervaren, dat Jezus de betrouwbare weg is naar je beste toekomst in God, die liefde is.
We worden erop gewezen dat onze geloofsbelijdenis dus gevolgen heeft voor de woorden en daden van ons dagelijks leven. Dat vraagt aanvaarding, onderscheiding én weerbaarheid. Daarvoor krijgen we wel keer op keer ondersteuning, genade. Samen kunnen we ook méér dan alleen. God blijft ons die genade geven, elke morgen weer nieuw.
VOORBEDEN
22e zondag door het jaar – 2-3 september 2023
V. Genadige God,
door uw Zoon Jezus roept U ons op tot een nieuw leven.
Zo stelt U ons in staat te ontdekken wat U welgevallig is,
wat goed is en volmaakt.
In het vertrouwen dat U onze gebeden hoort, bidden wij:
Lector :
✓ voor mensen die nieuwe, betere wegen durven gaan,
voor wie hun dromen omzetten in concrete daden;
dat uw Geest hen steeds mag leiden,
dat zij voor velen een bron van inspiratie mogen zijn…
✓ voor mensen in onze samenleving die zoeken naar levenszin;
voor hen die hun levensweg beter willen ontdekken;
voor wie bang zijn om een nieuwe richting in te slaan;
dat ze de moed vinden
om met U verbonden op pad te gaan…
✓ voor mensen die ervaren worden als een struikelblok,
voor hen die de ander niet los kunnen laten;
dat zij vertrouwen hebben in hun naasten
en dat U hun trouwe tochtgenoot zal zijn…
✓ voor mensen die lijken op Petrus,
die bouwen aan een geloofsgemeenschap
en strijden voor rechtvaardigheid en vrede;
dat zij het fundament mogen zijn van onze samenleving…
V. God, blijf in ons leven aanwezig,
en wijs ons de richting die wij moeten gaan,
dank zij Jezus, uw Zoon, en onze Heer,
Amen.