OPENINGSWOORD
De Heer verwelkomt ons allen hartelijk in deze H. Eucharistie,
Zelfs al kennen we onze kwetsbaarheid, inconsequenties,
wisselvalligheid en beseffen we onze zondigheid.
Want Gods liefde is zó groot
dat Hij ons steeds graag blijft zien,
ook al hebben we soms wat misdaan.
Als we aanvaarden en belijden
dat we zijn barmhartigheid écht nodig hebben,
vergeeft Hij ons van ganser harte.
Bidden we daarom tot de goede Jezus,
aan het begin van deze H. Mis
vol vertrouwen in zijn milde ontferming
en genegenheid naar ons toe.
KYRIE-LITANIE
Heer, we hebben berouw
over het kwaad dat we hebben veroorzaakt.
Heer, ontferm U over ons.
Christus, Gij hebt niet voor uzelf geleefd,
maar enkel voor ons.
Christus, ontferm U over ons.
Heer, vergeving en verzoening
is uw grootste gave aan ons.
Heer, ontferm U over ons.
V. Moge de God van barmhartigheid en mededogen
zich over ons ontfermen,
onze zonden vergeven
en ons opnemen in zijn eeuwig leven.
HOMILIE
Mt 18, 21-35
In de taal van de Bijbel hebben getallen altijd een bijzondere betekenis. In het scheppingsverhaal horen wij dat de aarde in zeven dagen geschapen is, want zeven staat voor de dagen van de week. De week is als het ware de meeteenheid van ons leven. Op de zevende dag, de sabbat, moet de mens gedenken waartoe de aarde geschapen is. Hoe wij mensen bedoeld zijn om deze te maken tot een plaats waar het goed wonen is en het ook blijft; waar wij geroepen zijn om voor elkaar zo goed te zijn, als God het is voor ons. Hij geeft ons de adem en de ruimte om elkaar als zusters en broeders te behoeden.
Vandaag horen wij dat wij elkaar zeventig maal zevenmaal moeten vergeven! Ook hier horen wij dat getal ‘zeven’ terug. Wij mogen daaruit opmaken dat vergeven iets is dat behoort bij de maat van de mens, zoals het ritme van de zeven dagen. Ons leven zal getekend moeten zijn door vergeving. Wat wil dat zeggen?
Jaloersheid is de oorsprong van veel kwaad.
Mensen die elkaar over en weer vergeven, zijn mensen die beseffen dat wij maar al te vaak niet beantwoorden aan het beeld dat God van de mens heeft, waarbij wij geroepen zijn om voor elkaar een broeder en zuster te zijn. Dan vallen we in de fout van Kaïn, die jaloers was op zijn broer Abel en hem het licht in de ogen niet gunde. Die afgunst is de oorsprong van veel kwaad en geweld in onze wereld, tot op vandaag!
Wat zou onze wereld er anders uit zien als wij beter zouden beseffen dat wij allemaal zwakke en kwetsbare mensen zijn, die elkaar broodnodig hebben om gelukkig te kunnen leven. Om die cirkel van kwaad en vergelding te doorbreken, horen wij Jezus tot Petrus zeggen: “Ben je bereid om het tienvoud van zeven keer te vergeven?”
Dat getal 10 in de Bijbel verwijst naar God. In hetzelfde scheppings-lied horen wij tot tienmaal zeggen dat God zag dat het goed is. Daartoe geeft Hij ook aan Mozes de ‘tien woorden’ die het goede leven willen waarborgen. Deze geboden zijn het goddelijk richtsnoer voor een goed en gelukkig leven!
Vergeving ontvangen schenkt je als mens aan jezelf terug.
Als wij elkaar het tienvoud van zeven maal moeten vergeven, dan horen wij in die opdracht dat vergeven van Godswege de levenswet is. Wie van vergeven weet heeft, beseft dat wij het allemaal nodig hebben om een nieuwe kans te krijgen in ons leven. Want wie vergeving ontvangt, wordt niet langer gestigmatiseerd om wat hij of zij verkeerd deed, maar wordt aan zichzelf teruggegeven, mag weer opnieuw proberen om een waarachtig mens te worden.
Als wij elkaar vergeven, zullen wij zo goed zijn als God. Hij laat immers zijn zon schijnen over goeden en kwaden. Hij scheldt mensen hun schuld kwijt, opdat ook wij zo zouden handelen tegenover elkaar. Zo bidden wij het toch ook in het gebed des Heren.
Ja, nog sterker, in de mate dat wij elkaar vergeven en nieuwe kansen geven zullen wij gaan beseffen wie God is, en zo opnieuw ervaren hoe het leven ‘goed’ bedoeld is. Dan mag je dankbaar zijn als je elkaar 50 jaar lang het leven mógelijk hebt gemaakt in goede en kwade dagen! Dan wordt het leven, zoals in het Hebreeuws staat, ‘tof meot’, zeer goed, van God gegeven. Zo worden wij tot 70 maal zevenmaal opnieuw geboren!
Opkomen voor jezelf, jezelf ontplooien, vrij zijn en blij: het zijn waarden die de hedendaagse mens hoog inschat. En dan krijgen we vandaag ook te horen dat we elkaar moeten terechtwijzen en corrigeren. Hoe moet je dàt plaatsen? Ja, vaak wordt de ander in onze tijd gezien als een concurrent van je eigen vrijheid. Mensen willen het liefst volledig kunnen doen en laten wat we willen. Dit is een heel menselijke redenering.
“Ik heb niets met hem te maken!”
Wanneer God vraagt waar Abel is, antwoordt zijn broer Kaïn met een wedervraag: “Ben ik misschien de hoeder, de herder van mijn broeder ?” Dat wil zeggen : “Ik heb niets met hem te maken”. Waar deze individualistische visie toe leidt, vertelt dat verhaal ook. Het leidt tot het elkaar uit de weg ruimen.
Ook Jezus ziet de dingen op deze manier. Voor hem is de idee onjuist van ieder zijn individuele vrijheid te laten, begrepen dan als “doe gewoon je goesting”, dat is onjuist! De mens leeft niet op een eilandje, ver van de ander. Al bouw je nog zo’n hoge muur, je blijft deel uitmaken van een groter geheel, of je wil of niet. Je bént de hoeder van je broeder en zuster. Jij bent altijd een deel van het grote geheel. Herbergzaam zijn voor elkaar is dus diep christelijk.
Wat fout loopt bij een ander heeft ook zijn weerslag op mij. Ook het succes van een ander, komt mij ten goede. Kijk maar naar de milieuproblematiek, onze ecologische voetafdruk, de klimaatverandering. Het roekeloos omspringen van vorige generaties met onze aarde breekt ons nu zuur op. En nu nog zijn er mensen die hun financiële opbrengsten of hun slordigheid plaatsen vóór deze zorg voor het milieu. Die maken dat wij zo allemaal de rekening gepresenteerd krijgen. Maar aan de andere kant mogen wij ook mee genieten van positieve verwezenlijkingen van medemensen, ook op dat punt. En daaraan hebben we zélf geen enkele verdienste.
Je hart vol liefde laten stromen.
Uitgaande van deze verbondenheid, roept Jezus ons op om het goede te behartigen. Hij pleit voor fijngevoeligheid. Als een mens in de fout is gegaan, moet je de feiten niet ontkennen, maar ook niemand in zijn hemd zetten. Hoe je dit concreet moet doen, heeft Jezus net daarvoor verteld: namelijk als goede herder, hoeder ga je op zoek naar het verloren schaap. De sleutel is de liefde, zoals Paulus dit vandaag onderlijnt: je hart vol liefde laten stromen.
Van het moment dat je de ander even graag ziet als jezelf, kan je ook met hem de dingen die fout liepen, bespreken en ombuigen, zodat hij terug de goede weg op kan. Ik weet het : dit is een weg van vallen en opstaan, steeds herbeginnen, vandaar ook die “zeven maal zeventig maal”.
En als dan de duisternis zo groot is, dat we ons daarbij machteloos voelen, dan kunnen we nog steeds bidden dat Gods wil geschiede.
VOORBEDEN
24e zondag door het jaar 16-17 september 2023
V. Levende God,
Gij wilt ons verzoenen met U,
met elkaar en met onszelf,
opdat wij bevrijd worden van een negatieve gezindheid
die op ons kan drukken.
Wij bidden U:
Lector :
✓ voor mensen bij wie het leven wordt beheerst
door gekwetstheid en gevoel van onrecht;
dat zij zoeken naar wegen van vergeving en verzoening;
en vrijheid, ruimte en vernieuwing mogen vinden…
✓ voor onze katholieke kerk, hier in de stad Gent
en in de omliggende gemeenten;
dat zij een plaats mag zijn waar barmhartigheid
de boventoon voert,
waar de hoop gekoesterd en de liefde beoefend wordt,
zodat velen mogen delen in uw zegeningen…
✓ voor allen die ziek zijn of zich verlaten voelen,
voor wie hulp nodig hebben,
verlangen naar een mantelzorger,
of naar een goed contact of een vriend;
dat zij zo lieve mensen mogen ontmoeten,
die met hen willen optrekken
en die iets laten voelen
van uw alomvattende aanwezigheid…
✓ voor allen die rouwen om een geliefde
die hun door de dood ontvallen is,
voor wie moeite hebben hun leven terug op te nemen,
omdat ze wat hen dierbaar voorbij is zo missen
en omdat het niet meer terugkomt;
dat zij bemoedigd mogen worden
door mensen om hen heen
en weer zicht krijgen op nieuwe mogelijkheden in de toekomst…
V. God, als het verleden ons hindert om voluit te leven,
open dan onze ogen voor uw woorden van vergeving,
dank zij Jezus Christus, onze Heer. Amen.
