+
In heel veel kerken is er en beeld van Thérèse van Lisieux te vinden. Er branden bijna steeds kaarsen bij haar beeltenis.
Nu hebben we onze gewone bezigheden even gelaten voor wat ze zijn om hier het feest van Thérèse te vieren en eucharistie te vieren.
Heel wat mensen hebben met ons samen een meer dan gevarieerd programma opgesteld naar aanleiding van het UNESCO-THÉRÈSE-JAAR, met als slot de veertiendaagse in de basiliek van Koekelberg die vorige zaterdag 23 september met een grootse viering werd geopend door de nieuwe aartsbisschop. Het evenement loopt tot en met 8 oktober. Dan is er de slotviering in Koekelberg voor heel de karmelietaanse familie.
Wat maakt dat deze heilige, die in de negentiende eeuw leefde in Frankrijk, ook vandaag populair en relevant is?
Laat ik gewoon vanuit de actualiteit beginnen. Een actualiteit die voor onze katholieke kerkgemeenschap een nieuwe schokgolf teweeg heeft gebracht. Iedereen heeft het er over, ook de verschillende media: het misbruik in de Kerk. En daaraan gelinkt wordt van alles al dan niet genuanceerd ter sprake gebracht. Je zou er als gelovige het spreekwoordelijke noorden bij verliezen. Wat héél duidelijk is: “Zo’n diepe pijn laat niemand onverschillig”.
Zelf merk ik hoe gewone gelovige mensen, maar ook priesters en religieuzen het nu soms heel moeilijk hebben. Negeren kan en mag niet … en het is moeilijk leven met “ Het onrecht. Het schandaal”, zoals aartsbisschop Luc Terlinden het formuleerde in zijn homilie tijdens de afscheidsviering van kardinaal De Kesel. “En vooral het immense lijden van de vele slachtoffers, hun families en hun vrienden. Een lijden dat in ieder van hen nooit vergeten kan worden. Een lijden dat in onze geloofsgemeenschap nooit mag vergeten of verzwegen worden.” We ervaren onmacht want het lijden door misbruik gaat nooit weg. Bovendien ervaren we onmacht.
Vandaag zijn we samen gekomen rond de figuur van Thérèse van Lisieux. Gewoon even “een moment van verademing”? Ja zeker … maar als het daar bij blijft zou ik dat jammer vinden. Ik denk dat “klein Treesje” ons vandaag iets wil meegeven.
Als geen ander heeft zij weet van wat psychisch lijden betekent. Ook de ervaring van existentiële onmacht is haar niet vreemd. Na de veel te vroege dood van haar moeder wordt het leven heel lastig voor haar.
Ze is pas negen jaar oud als ze bewust de heiligheid als ideaal kiest. Van haar ouders leert ze om uit liefde voor Jezus zo veel mogelijk goede daden te stellen, offertjes te brengen en zo vaak als ze kan zich in gebed tot Jezus te richten. Ze gaat zich hierop toeleggen.
Ze heeft immers een groot verlangen: ze wil tot God komen. Het lukt haar niet. Tot op een moment, een keerpunt in haar leven, waar alles verandert. Ze beseft dat ze doordrongen is van Gods onvoorwaardelijke liefde. Ze weet dat ze niet tot grote daden in staat is, maar ze begreep dat heilig worden alles te maken heeft met je vanuit je kleinheid durven toevertrouwen aan Gods liefde. Ze bedoelt: met je zwakheid, je onmacht en je falen op God vertrouwen.
Terwijl haar verlangen om God lief te hebben blijft groeien, wordt ze steeds opnieuw geconfronteerd met haar onvermogen. Stilaan rijpt de overtuiging ‘ik kan zelf niet heilig worden, dat gaat mijn krachten te boven’. Ze ervaart dat ze tegenover God met lege handen komt te staan.
Vanaf haar vijftiende leefde Thérèse een onopvallend bestaan in het slotklooster van de Karmel te Lisieux. Met de liefde als ideaal gaat ze door de slotdeur van het klooster. Een avontuur met God moest het worden. Onopgemerkt, op een plaats waar enkel God is. Daarom hield ze van haar kleine, sobere cel.
Medezusters waren ervan overtuigd dat er over dit zustertje niet veel te vertellen was … gelukkig voor ons hebben haar priorinnen toch gevraagd dat ze haar leven zou opschrijven. Thérèse begreep die opdracht: ze schreef over de geschiedenis van haar ziel; ze schreef over wat God in zijn liefde aan haar gedaan heeft.
Haar leven kende heel mooie momenten maar er zijn ook heel pijnlijke dingen gebeurd. Haar verhaal is eenvoudig: zowel met het mooie als met het pijnlijke naar God gaan. Het klinkt misschien vanzelfsprekend … maar laat ons eerlijk zijn … in de realiteit van het leven gaan we dikwijls gewoon “ónze weg”. Thérèse heeft de weg ontdekt van “ik” naar “jij”. Met “jij” bedoelt ze God en de mensen.
Thérèse leeft eind 19e eeuw in Frankrijk. Mensen waren toen vaak bang voor God en op alle mogelijke manieren probeerden ze God tevreden te stellen. Je moest iets doen voor God. Maar, zo ontdekt ze, heiligheid is nooit de vrucht van je eigen inspanningen of het strikt naleven van religieuze regels. Haar weg is een weg van vertrouwen op Gods barmhartigheid. Dapper stapt ze verder op die weg doorheen de beproevingen van groot lichamelijk lijden en een geloofsnacht.
“De lift die me tot de hemel moet brengen, dat zijn uw armen, Jezus! Ik hoef daarvoor niet groter te worden; ik moet juist klein blijven en steeds kleiner worden”.
Het is de ontdekking van Gods barmhartigheid. De barmhartige liefde van God is een liefde die neerdaalt: die het kleine zoekt omdat het klein is. In Gods barmhartigheid ziet ze nu helder haar verlossing en heiligwording. Zo komt ze tot aanvaarding van haar eigen grenzen.
Haar boodschap vandaag is nog steeds: leer jezelf los te laten. Durf voor God te gaan staan met lege handen. Ga naar God toe zoals je bent … met je vreugde en je verdriet, met je kleinheid.
Goede mensen, Thérèse zegt jou en mij vandaag: het is mooi dat jullie hier zijn om mij te gedenken. Maar het gaat niet zozeer om mij … ga naar Jezus. Daarom vieren we nu ook samen de eucharistie. We kijken met Thérèse naar Jezus, naar het kind Jezus en naar de gekruisigde en verrezen Heer.
