Dit verhaal sluit aan bij de talloze andere, waarin mensen niet berusten, maar God aanroepen, ja zelfs ter verantwoording roepen.
Ik denk dan bijvoorbeeld aan de aartsvader Jakob die worstelt met God en zegt: Ik laat Je niet gaan tenzij Jij mij zegent. Of Abraham en Mozes die met God onderhandelen.
Een groot geloof zoals deze mannen en onze Kananese vrouw, is geen kwestie van rationeel verstand. Het heeft alles te maken met diep doorleefde emotie en begint met een weigering. De weigering om je neer te leggen bij de gang van zaken.
Het is een ongewoon evangelieverhaal: met Jezus in een rol die we helemaal niet van Hem verwachten. Een rol die Hem voorhoudt dat Hij er alleen is voor de Israëlieten, en dat zijn zending ophoudt aan de grenzen van Israël. En nu vraagt een Kananese vrouw Jezus om de genezing van haar dochter. Jezus reageert met een weigering … de vrouw lijkt voor Hem niet te bestaan. Op het eerste zicht een wat vreemde reactie van Jezus.
Maar niet wanneer je weet dat Jezus op en top een Jood was, inbegrepen het idee van het ‘uitverkoren volk’.
Pas wanneer de Kananese vrouw blijk geeft van een onstuitbaar geloof, groeit in Hem het besef dat Hij een Blijde Boodschap heeft voor alle volkeren, en dat alle volkeren evenwaardige kinderen zijn van zijn Vader in de hemel.
De Kananese vrouw weet zeer goed dat zij niet tot het uitverkoren volk behoort. Ze weet dat Jezus alleen voor dat volk werd gezonden. Ze weet dat zij bij de heidenen; bij diegenen die geen deelhebben aan het heil van de Messias. Toch vraagt ze: “Heer, help mij”.
Opnieuw komt een wat vreemd antwoord van Jezus: “Het is niet goed om de kinderen hun brood af te nemen en het aan de honden te voeren”.
Maar zij pakt hem in zijn eigen beeldspraak en keert de beeldspraak om: “zelfs de honden krijgen van de broodkruimels die van de tafel van de heer vallen”.
Jezus laat zich door haar hardnekkigheid raken. Het is de enige keer dat de evangeliën melden dat Jezus zich laat overhalen tot een andere mening. En dat niet door een man, niet in een theologisch gesprek; het gebeurt in gesprek met een heidense vrouw.
Die ontmoeting leert dat Jezus kan bijleren en dat hij ook bereid is om dat te doen. Ze toont voor mij aan dat Jezus zich laat beroeren. En de ontmoeting leert me dat Jezus zich laat uitdagen door mensen die daar heel hun geloof voor in de weegschaal gooien. Mensen die zich niet met eenvoudige antwoorden laten afschepen. Antwoorden die erop wijzen dat het altijd zo geweest is, dat normaal wordt gehandeld zoals het gewoonterecht het gebiedt.
Misschien herkende Jezus in deze vreemde vrouw wel het vuur dat ook in hemzelf sluimert. Het vuur van een geloof dat zich niet neerlegt bij wat de wereld onvermijdelijk noemt of als normaal en vanzelfsprekend beschouwt. Dit vurige geloof houdt koppig vol, gelooft, vertrouwt en weigert om zich neer te leggen bij onrecht of ellende, niet-leven.
In de hoop en het vertrouwen dat Gods ja uiteindelijk alles overwint, heelt, geneest en doet Léven.
Eigenlijk zien we hier Jezus’ geweten aan het werk. We zien hoe híj zich bekeert en zijn gedachten laat openbreken! Nu reageert Jezus anders en zegt: “Vrouw je hebt een groot ‘geloof’!”, en, “je verlangen wordt ingewilligd” en vanaf dat moment is haar dochter genezen.
We krijgen hier een nieuw zicht op Jezus: Jezus had er een vaste voorstelling van, naar wie Hij was gezonden, wie er tot zijn volk behoorde, wie Hij moest verlossen. Maar deze vrouw stelt dat in vraag en verandert Jezus’ inzicht. Jezus ziet in dat Hij van mening moet veranderen: na de ontmoeting met de Kananese richt Jezus zich meer en meer op alle mensen, ruimer dus dan het eigen Joodse volk.
Tot slot leert dit stukje evangelie me ook nog iets anders: Jezus stond met beide voeten in de Joodse Traditie. En Traditie moeten we koesteren … maar je mag ook niet blijven steken in de Traditie. Ons geloof groeit en verdiept zich gaandeweg de jaren. Zo was het bij Jezus, zo is het ook bij ons. Was Jezus in de Joodse Traditie blijven vaststeken dan was zijn boodschap mogelijks niet “tot aan de uiteinden van de wereld” bekend geworden …
